Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev, ka bërë një shkrim autorial rreth iniciativës rajonale të quajtur rishtas “Balkan Open”, apo “Ballkani i Hapur”.
Në këtë nismë deri tani marrin pjesë pos Maqedonisë së Veriut edhe Shqipëria dhe Serbia.
Zaev në tekstin e tij vlerëson se çfarë të mira i sjell “Balkan Open” rajonit.
Ky është teksti origjinal i tij:
“Ballkani i hapur” është e kundërta e gjithçkaje, ajo që deri më sot ishte sinonim ose stereotip për Ballkanin.
Udhëheqjet politike të Serbisë, Maqedonisë Veriore dhe Shqipërisë u ulën dhe në një atmosferë miqësore, pa barrën më të vogël se cili vend është më i madh, cili vend është më demokratik, cili ka më shumë histori, cili ka më shumë të drejta për çdo gjë, u ulën në tryezë, folën më hapur dhe u dakorduan se stereotipet e krijuara në të kaluarën nuk janë rregulla dhe jo fatmirësi
Në vend të fatit, ne zgjodhëm një të ardhme. Në vend që të jetë mbrëmë – sot dhe nesër.
Ne themi se ne e marrim fatin në duart tona dhe hapim perspektiva të reja për vendet tona, popujt tanë, ekonomitë tona dhe shoqëritë tona.
Popujt tanë, populli maqedonas, populli shqiptar dhe populli serb, dhe të gjithë popujt e tjerë që jetuan në vendet e Ballkanit tonë, kanë të njëjtën rrugë përpara. Ne kemi të njëjtin vizion dhe vlera- këto janë vlera evropiane, jo politika të mureve dhe ndarjeve. Ne ndërtojmë ura, jo mure.
“Ballkani i hapur”është një shprehje e vullnetit të fortë politik të Maqedonisë Veriore, Serbisë dhe Shqipërisë dhe një nismë me interesin më të lartë publik.
Ne lidhemi me një qëllim të qartë, të hapur dhe publik që popujt tanë të ndiejnë përfitimet e menjëhershme, ekonomike të ndihmës që ne ofrojmë. Ne presim që përfitimet të ndihen shumë shpejt në buxhetin e brendshëm të miliona familjeve, në cilësinë e jetës së miliona qytetarëve.
Një “Ballkan të hapur” është një demonstrim i përparimit, hapi ynë përpara drejt të cilit jemi drejtuar duke ndjekur vullnetin e shumicës së popujve tanë. Nuk ka më pritje dhe refuzim. Mbështetja e të gjithëve është e mirëpritur në rrugën tonë të përbashkët evropiane, dhe mbështetja e Bashkimit Evropian është më e mirëpritur, si partneri ynë i natyrshëm, i pritur dhe i shumëpritur. Ne jemi këtu, ne jemi Evropa dhe “Ballkani i Hapur” nuk është një alternativë ndaj BE -së, por një aderim i asaj që vetë BE -ja duhet të japë. “Ballkani i hapur” është komplementar dhe , jo anti-BE. ”
U dakorduam ne u pajtuam që Shqipëria, Serbia dhe Maqedonia e Veriut nuk do të ndalojnë integrimin e tyre për shkak të sinjaleve konfuze të dërguara nga Brukseli në lidhje me zgjerimin, i cili deri dje ata siguronin se ishte strategjik për Unioni. Dhe ndërsa Unioni zgjerohet në mëngjes dhe mbyllet në mbrëmje, rruga jonë është e hapur ditë e natë, evropiane, pa dilema kushtuar bashkëpunimit, miqësisë, solidaritetit, më shumë liri dhe një jetë më të mirë për çdo qytetar të rajonit tonë. Për shkak të këtyre vlerave evropiane dhe qëllimeve të larta, ne nga të tre vendet ranë dakord që në interes të qytetarëve tanë nuk mund të presim që BE të arrijë një konsensus. E tashmja dhe e ardhmja në këtë shekull digjital 21 nuk mund të presin më.
Nëse shtetet anëtare mund të krijojnë BE, pse ne nuk mund të krijonim një “Ballkan të Hapur”. Ne kemi modelin dhe falënderoj Zotin që mësojmë nga gabimet tona në të kaluarën, por edhe nga gabimet e BE -së.
E vetmja mënyrë që ne mund të përmirësojmë jetën në rajon është të sjellim atë që kanë qytetarët e Gjermanisë, në Francë, në Austri, Itali, këtu në rajon. Dhe ne të gjithë e dimë se këto vende tona miqësore do të na ndihmojnë në atë transferim të përvojave, njohurive dhe standardeve.
Dhe ja çfarë nënkuptojnë në praktikë katër liritë që ngritën “Ballkanin e Hapur” si bazë për tregun e vetëm rajonal:
- Për të siguruar lëvizjen e lirë të mallrave, përmes infrastrukturës së shërbimit në pikat kufitare, 24-orëshe të të gjitha shërbimeve kufitare dhe duke zgjeruar korridoret e gjelbra midis vendeve tona dhe drejt BE-së;
Kjo do të thotë 0 minuta pritje në kufi dhe kur kamioni niset nga çdo destinacion në rajon për të arritur në çdo qytet në Shqipëri, Serbi ose Maqedoninë e Veriut nuk do të duhet të ndalen në asnjë kufi. Vetëm atëherë do të ecim më shpejt, përpara;
- T’i përgatisim të gjitha masat për lëvizjen e lirë të shërbimeve, përmes njohjes reciproke të kualifikimeve profesionale, futjes së një sistemi pa leje për transferime ndër-kompani brenda Ballkanit të hapur, njohjes reciproke të nënshkrimeve elektronike dhe shërbimeve të tjera konfidenciale;
- Për të zgjeruar lëvizjen e lirë të njerëzve, duke mundësuar lëvizshmërinë e të rinjve, studiuesve, njohjen reciproke të kompetencave dhe lejeve të punës dhe duke zgjeruar ofertat dhe përfitimet turistike në rajon; Kjo është një mënyrë për të ndaluar emigrimin e të rinjve dhe për të qëndruar në rajon ose në shtëpi në punë në kompani që njohin potencialin që sjell tregu i 18 milionë qytetarëve.
- Për lëvizjen e lirë të kapitalit, ne po punojmë në një sistem të shpërndarjes së informacionit mbi TVSH -në në përputhje me sistemet e përdorura në BE – në mënyrë që kamionët të mos ndalen në kufijtë e rajonit.
Të nderuar sot “Ballkani i hapur” ngrihet edhe mbi një vlerë civilizuese. Këto ditë deri sa Maqedonia e Veriut është goditur nga një stuhi zjarri, solidariteti i Serbisë dhe popullit të saj edhe njëherë u vërtetua. Kësaj radhe me katër helikopter në vepër zbatohet Marrëveshja për zbatim dhe shpëtim nga katastrofat nga Ballkani Perëndimor, njëri nga dokumentet të nënshkruar në Shkup.
Me një rëndësi të madhe dhe mbështetje që me ndërlidhjen me anë të “Ballkanit të Hapur” e fitojmë nga odat ekonomike dhe nga bizneset të Ballkanit Perëndimor dhe të më shumë vendeve nga Evropa dhe bota.
Përfaqësuesit e më shumë se 400 kompanive të pranishme në Forumin në Shkup janë kapitalet e kësaj nisme. Propozimet dhe nismat e tyre që erdhën njëzëri dëshmojnë se “Ballkani i Hapur” është platforma për të cilën ka nevojë rajoni.
Projektet që sjellin përfitime rajonale do të kenë vëmendje të veçantë. Ne do të ftojmë kolegët tanë nga i gjithë rajoni dhe investitorë dhe donatorë ndërkombëtarë që të punojnë me ne, në mënyrë që këto projekte të kontribuojnë në krijimin dhe zhvillimin e vendeve të punës në të gjithë rajonin, veçanërisht në kontekstin e Planit Ekonomik dhe Investimeve të BE -së për Ballkanin Perendimor dhe tranzicionet digjitale dhe të gjelbra të Evropës.
Vendet tona kanë një potencial të madh për rritje dhe zhvillim të qëndrueshëm. Rajoni ynë është një burim i energjisë së rinovueshme për qytetarët tanë dhe për të ardhmen e energjisë së gjelbër të BE -së. Nisma synon të bëjë gjithçka që është nevojshme për të njohur burimet e rajonit tonë për tranzicionin e gjelbër në Evropë. Kemi shumë ditë me diell gjatë gjithë vitit në “Ballkan të Hapur” dhe jam i bindur se me një investim të përbashkët në fotovoltaikë, ne mund t’i kthejmë këto ditë me diell në një burim të madh energjie që do të sjellë më shumë para, një mjedis më të pastër dhe një jetë më të mirë për qytetarët tanë. Dhe dielli nuk është avantazhi ynë i vetëm si rajon. Kemi toka pjellore, male të bukura, ujëra të bollshëm, lumenj, liqene, dete. Dhe më e rëndësishmja, ne kemi njerëz punëtorë, punëtorë dhe të aftë që mund të krijojnë shumë. Tre kombe së bashku mund të bëjnë më shumë se një popull.
Shikoni perspektivat – së bashku ne mund të bëjmë shumë më tepër, dhe popujt tanë e dinë se si, kërkojnë dhe duan të bashkohen për një të sotme më të mirë dhe një të nesërme më të mirë. Ky është mesazhi im për udhëheqjet në Kosovë, BeH dhe Malin e Zi, sa më shpejt t’i shohim këto perspektiva të përbashkëta, aq më mirë për popujt tanë.
Nisma është e hapur dhe i jep dorën të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe ne e quajmë qartë “Bashkohuni, për hir të popujve tanë”.
