Pas opinionit të Komisionit të Venecias, njohësit e sistemit të drejtësisë po kërkojnë që projektligji për Byronë Shtetërore për verifikimin dhe konfiskimin e pasurisë së pajustifikueshme të tërhiqet nga Kuvendi i Kosovës për t’iu nënshtruar më pas një rishikimi të thellë.
Drejtoresha e Lëvizjes Fol, Mexhide Demolli kërkoi që ky projektligj të kthehet në pikën zero apo të merren parasysh të gjitha komentet që i ka rekomanduar Venecia.
“Do të duhet të kthehet në pikën zero ose do të duhet të merren parasysh të gjitha vërejtjet e Komisionit të Venecias sa i përket këtij ligji. Ka pasur vërejtje edhe nga shoqëria civile drejtuar ministri në këtë projektligj që është dërguar të shpresojmë që ministria do t’i merr të gjitha komentet edhe do t’i adresoj sepse vërtetë është një prej projektligjeve me shumë komente dhe adresime që duhet të merren parasysh nëse dëshirojmë që të kemi një ligj që vërtet nuk do t’i cenoj të drejtat e njeriut dhe do të jetë jashtë ndikimit të një partie të vetme politike zbatimi i këtij ligji”, u shpreh Demolli.
Demolli kërkon nga partia në pushtet që të formojë një grup punues për Byronë Shtetërore me përfshirje edhe nga partitë opozitare.
“Duhet t’i kthehet edhe ky besoj njësoj është i rëndësishëm sikurse Vettingu dhe partia në pushtet duhet të bëjë më shumë që të arrij një konsensus politik edhe me partitë opozitare që të formohet një grup punues më i gjerë dhe të merren parasysh komentet e të gjithëve”, theksoi ai.
Kurse, Jeton Hasani nga Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD) u shpreh se vërejtjet e Komisionit të Venecias për projektligjin për Byronë Shtetërore, janë serioze dhe mjaftë të mëdha.
Ai kërkoi që ky projektligj të tërhiqet nga Kuvendi dhe t’i nënshtrohet një rishikimi të thellë.
“Komentet që Komisioni i Venecias i jep ndaj projektligjit për Byronë janë komente me vërejtje tejet serioze dhe të mëdha për pothuajse çdo aspekt të rëndësishëm të këtij projektligji. Është e rëndësishme që Komisioni i Venecias e ka aprovuar në parim konceptin e mekanizmit civil të konfiskimit të pasurisë së pajustifikueshme, por detajet në ligj se si është propozuar të funksionoj ky sistem janë tejet problematike sipas Komisionit në aspektin e të drejtave të njeriut dhe sundimit të ligjit, ku sipas Komisionit cenojnë si Kushtetutën e vendit ashtu edhe standardet më të mira ndërkombëtare, në këtë kuptim pra nevojitet një rishikim i thellë, dhe tërheqje së pari e projektligjit nga ana e qeverisë sepse projektligji veçse është në Kuvend, si dhe të bëhet një rishikim i thellë që ai projektligj të mund të jetë në pajtueshmëri me Kushtetutën dhe opinionet e Venecias, për shkak se problemet janë tejet të mëdha dhe varion që nga vetë nevoja për themelimin e Byrosë, pastaj pavarësia e Byrosë”, theksoi Hasani.
Ndonëse Komisioni i Venecias e konsideroi legjitim krijimin e mekanizmit civil të konfiskimit të pasurisë së pajustifikueshme në Kosovë, Komisioni konstaton se ky projektligj dështon të respektojë edhe standardet minimale të të drejtave të njeriut dhe sundimit të ligji.
Sipas Venecias është esenciale që pamarrë parasysh qëllimin legjitim të kësaj mase, e njëjta duhet të jetë në pajtueshmëri me Kushtetutën e vendit dhe standardet evropiane, në veçanti në fushën e të drejtave të njeriut dhe sundimit të ligjit.
Komisioni vë në dyshim edhe vetë nevojën për krijimin e një institucioni të veçantë siç është Byroja. Megjithëse nuk pozicionohet nëse duhet krijuar apo jo, Komisioni shtron çështjen nëse krijimi i Byrosë do ta bënte luftën kundër korrupsionit më efikase apo vetëm sa do ta komplikonte sistemin aktual. Ndërsa, vërejtje të shumta ka adresuar edhe në standardin e të provuarit në procedurë të konfiskimit.
Komisioni i Venecias ka publikuar këtë javë edhe opinionet lidhur me procesin e vettingut në sistemin e drejtësisë në Kosovës.
Kryetari i Kuvendi të Kosovës, Glauk Konjufca, e kishte dërguar në Komision të Venecias draftin për themelimin e Byrosë Shtetërore për verifikimin dhe konfiskimin e pasurisë së pajustifikueshme i sponsorizuar nga Ministria e Drejtësisë.
Kurse, si projektligj në Qeveri ka kaluar më 29 dhjetor 2021. /kp