Marrëdhëniet e dashurisë, por edhe distanca janë ndër arsyet e zakonshme të divorcit jo vetëm mes njerëzve, por siç rezulton edhe mes… zogjve.
Vlerësohet se mbi 90% e specieve të shpendëve janë në një çift për të paktën një sezon mbarështimi, nëse jo më gjatë. Megjithatë, disa nga zogjtë e supozuar monogamë ndërrojnë partner pas një sezoni riprodhimi, pavarësisht faktit se partneri i tyre është gjallë – sjellje që shkencëtarët e karakterizojnë si “divorc”.
Megjithëse faktorët e mundshëm që lidhen me divorce të tilla janë studiuar gjerësisht në të kaluarën, këto studime janë fokusuar në specie të vetme ose grupe speciesh.
Tani studiuesit pretendojnë se kanë zbuluar dy faktorë kyç që çojnë në divorc në një gamë të gjerë speciesh. Dhe ata nuk janë askush tjetër veçse tradhtia e meshkujve dhe migrimet në distanca të gjata.
Studiuesit nga Kina dhe Gjermania përshkruajnë në revistën shkencore Proceedings of the Royal Society B se si arritën në gjetjet e tyre, bazuar në të dhënat e publikuara më parë mbi normat e divorcit në 232 lloje zogjsh.
Shkencëtarët studiuan shkallët e vdekshmërisë, distancat e migrimit dhe vlerësuan femrat dhe meshkujt bazuar në informacionin e publikuar rreth sjelljes së tyre. Përveç kësaj, ata kryen analiza bazuar në marrëdhëniet evolucionare midis specieve për të llogaritur efektin e prejardhjes së përbashkët.
Rezultatet tregojnë se speciet me norma jashtëzakonisht të larta divorci prireshin të ishin të lidhura ngushtë me njëra-tjetrën, një gjetje që ishte e vërtetë edhe për speciet me norma proverbiale të ulëta divorci. I njëjti model u regjistrua për meshkujt “divorcues”.
“Për shembull, sternat, dallëndyshet, buds, zogjtë e zinj dhe disa lloje të tjera treguan shkallë të lartë divorci dhe tradhti të meshkujve, ndërsa albatrosët, patat dhe mjellmat kishin shkallë të ulët divorci dhe tradhti,” thotë ekipi hulumtues në studimin e tij.
Edhe pse studiuesit zbuluan se normat më të larta të tradhtive të meshkujve ishin të lidhura me norma më të larta të divorcit, ky nuk ishte rasti për femrat.
“Kur një zog mashkull është i pakufizuar në mënyrë dashurore, kjo shpesh perceptohet si një ulje e përkushtimit të tij, pasi vëmendja e tij ndahet mes disa femrave. Kjo mund ta bëjë atë më pak tërheqës si bashkëshort dhe kështu një “viktimë” divorci në sezonin e ardhshëm të shumimit. Nga ana tjetër, një mashkull mund të përmirësojë aftësinë e tij duke u çiftuar me shumë femra”, thotë Dr. Zitan Song, bashkë-drejtues i hulumtimit në Institutin Max Planck për Sjelljen e Kafshëve në Gjermani. Si rezultat, normat e divorcit vlerësohen të rriten aty ku meshkujt kanë më shumë mundësi për marrëdhënie “jashtëmartesore”.
Megjithatë, siç argumenton Song, tradhtitë e femrave nuk kanë të njëjtat pasoja, sepse pasiguria për atësinë e pasardhësve mund të çojë në përfshirje të disa meshkujve në kujdesin prindëror.
Studiuesit zbuluan gjithashtu se speciet që udhëtonin në distanca më të gjata migratore mbanin norma më të larta divorci.
“Pas migrimit, çiftet mund të mbërrijnë në destinacionin e tyre në kohë të ndryshme, duke e çuar atë që mbërrin më herët të çiftëzohet me një bashkëshort tjetër dhe në fund të shkaktojë ‘divorc’. Për më tepër, migrimi mund t’i çojë çiftet në destinacione të ndryshme, ku “divorci” rezulton nga një humbje e pavullnetshme e një partneri. Kjo pasojë intensifikohet kur distancat e migrimit janë më të gjata”, shpjegon Song.
Siç vunë re shkencëtarët, migrimet më të mëdha kufizuan terrenet e shumimit.
Ekipi thotë se rezultatet sugjerojnë se divorci në zogj nuk mund të jetë thjesht një strategji për të përmirësuar aftësinë fizike të një individi ose një përgjigje ndaj faktorëve ekologjikë si migrimi, por përkundrazi mund të ndikohet nga të dyja.
