Qeveria e Kosovës po i shqyrton modelet për Asociacionin e komunave me shumicë serbe, të ofruara nga europianët. BE-ja dhe SHBA-ja s’kanë dyshim se ai do të bëhet. Emisari europian, Miroslav Lajçak ka thënë se Asociacioni “do të krijohet”, ndërsa edhe i dërguari i amerikanëve, Gabriel Escobar tha sot se “do të bëhet realitet” dhe se “pyetja e vetme është se sa shpejt do të ndodhë dhe cili model do të aplikohet”. Nënkryetari i LDK-së, Lutfi Haziri tha të mërkurën në T7 se një ekip i kryeministrit Albin Kurti po punon mbi modelet e ofruara dhe se të shtunën në Ohër do të diskutohet “vetëm për modelet e implementimit”.
Qeveria e Kosovës po i shqyrton modelet e ofruara nga Brukseli për Asociacionin e komunave me shumicë serbe. Kjo pikë parashihet të jetë çështja më kontestuese në takimin e së shtunës ndërmjet kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti dhe presidentit serb, Aleksandar Vuçiq.
Lidhja Demokratike e Kosovës nuk është kundër zbatimit të marrëveshjeve të mëhershme dhe vlerëson se Qeveria nuk duhet të ketë frikë nga Asociacioni. Nënkryetari i kësaj partie, Lutfi Haziri tha të mërkurën në “DPT te Fidani” në T7 se “është një interesim në Prishtinë për ta ndërruar emërimin”, por “jo formën” e Asociacionit. Ai tha se Ekzekutivi në fakt po punon mbi këto propozime.
“Në Ohër do të diskutojnë vetëm për modalitetet e implementimit të Asociacionit, cili lloj i Asociacionit…. Sepse 15 modele kryeministri është duke i lexuar, duke lexuar edhe teori të negociatave, siç ka thënë vetë dhe duke mos bërë gjumë duke u përgatitur”, tha Haziri.
“Dhe ne e dimë që një ekip i tij, i kabinetit të tij dhe i Qeverisë është duke punuar mbi këto modalitete”, tha ai.
Haziri tha se modelet e ofruara nga emisari i Bashkimit Europian për dialogun, Miroslav Lajçak i kanë pasur në të kaluarën në tavolinë.
“…I kemi shqyrtuar dhe i dimë saktë”, tha i ngarkuari i LDK-së për dialogun, i cili ka përvojë në negociata.
Lajçak së fundmi ishte në Prishtinë dhe Beograd për t’u takuar me dy liderët para se t’ua hedh atyre në tavolinë të shtunën në Ohër planin e zbatimit të marrëveshjes, për të cilën konsiderojnë se kanë marrë pajtimin e palëve në takimin e fundit më 27 shkurt.
Diplomati europian duket se është ndarë i kënaqur nga takimi me Kurtin, të cilit paraprakisht ia ka dhënë 16 modele europiane për të drejtat e pakicave, ku ai mund të shohë se çfarë kompetenca mund t’i jepen Asociacionit të komunave me shumicë serbe.
“Po flasim me partnerët tanë për modele ekzistuese që po forcojnë funksionalitetin e shteteve dhe jo dobësimin, prandaj mendojmë se nuk duhet të ketë frikë. Askush nuk ka interes ta dobësojë funksionalitetin e Kosovës. Duhet ta shohim jo si kërcënim a dënim a kompromis, por obligim në njërën anë, dhe duhet të shihet edhe si ndërtim i mirëbesimit të serbëve të Kosovës dhe Qeverisë së Kosovës dhe definim të qartë të raporteve të Qeverisë së Serbisë me serbët e Kosovës, sipas standardeve evropiane”, ka thënë Lajçak më 3 mars.
Kurti tha të hënën se nga këto modele “mund të marrim elemente” dhe se “ato po trajtohen” nga këshilltarët e tij dhe nga disa prej ministrave për të parë se “çka është më e favorshme”.
“Natyrisht, kushtetutshmëria, ligjshmëria, barazia, funksionimi i shtetit janë diçka me të cilat ne nuk bëjmë asnjëherë askund kompromis”, ka thënë Kurti para gazetarëve.
BE dhe SHBA: Asociacioni do të bëhet
Bashkimi Europian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës i kanë shtuar përpjekjet për t’i bindur kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti dhe presidentin serb, Aleksandar Vuçiq që të nënshkruajnë.
Emisarët Miroslav Lajçak dhe Gabriel Escobar e kanë vënë Asociacionin e komunave me shumicë serbe në qendër të kërkesave të tyre para takimit, duke iu kërkuar të dyja palëve që të tregohen konstruktivë për ta gjetur një kompromis.
Pas takimeve me Kurtin në Prishtinë dhe Vuçiqin në Beograd, Lajçak tha për televizionin publik serb se Asociacioni do të krijohet.
“Autoriteti më i lartë i BE-së thotë se duhet të krijohet Asociacioni. SHBA thotë që Asociacioni duhet të krijohet. Pra duhet të krijohet Asociacioni dhe do të krijohet”, ka thënë Lajçak.
Ai tha se “nëse nuk ka Asociacion, nuk ka marrëveshje dhe nuk ka normalizim”.
Duke iu përgjigjur pyetjeve për modelet e Asociacionit, Lajçak tha se ajo që u nënshkrua në vitin 2013 dhe 2015 nuk u zbatua, por ka theksuar se “këtë herë duhet të ndodhë”. Ajo marrëveshje e nënshkruar 10 vjet më parë, nuk është braktisur, ka thënë Lajçak.
Paraprakisht, këtë kërkesë e kishte bërë të qartë i dërguari i SHBA-së për dialogun, Gabriel Escobar, i cili e ka pasuar kolegun e tij europian në një tour në Prishtinë dhe Beograd para takimit të rëndësishëm në fundjavë.
Pas takimit me opozitën pro-europiane në Beograd, Escobar tha të enjten para gazetarëve në Beograd se Asociacioni “do të bëhet realitet”.
Çdo gjë për të cilën tashmë është rënë dakord nuk do të diskutohet më tej, tha Escobar, duke përmendur Asociacionin.
“Në Ohër, ne dëshirojmë të shohim pranimin se Asociacioni është një pjesë e rëndësishme e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Dhe kur e flas si kërkesë, nuk dua të provokoj një konfrontim apo ta vë si sfidë. Fakti është se Asociacioni është pjesë e Marrëveshjes së Brukselit, është pjesë e konkluzioneve të Këshillit Europian, është pjesë e politikës së SHBA-së. Do të bëhet realitet, pyetja e vetme është se sa shpejt do të ndodhë dhe cili model do të aplikohet”, tha diplomati amerikan.
Amerikanët këtë vit i kanë shtuar përpjekjet më këtë drejtim dhe ndonëse Kosova ka rezistuar deri tash, SHBA-ja pret që diskutimet për këtë çështje të nisin menjëherë.
Ambasada Amerikane në Prishtinë në fund të shkurtit organizoi një diskutim për këtë çështje dhe më pas ambasadori Jeffrey Hovenier i mblodhi disa përfaqësues politikë dhe pjesëtarë të shoqërisë civile në rezidencën e tij për të diskutuar më tej rreth kësaj.
