Kosova si shtet duhet të vazhdojë të këmbëngul në thellimin e bashkëpunimit me diplomacinë ndërkombëtare, sidomos me atë amerikane. Në një situatë kur Serbia shtantazhon çdo përpejkje të Kosovës për të demonstruar në praktikë atributet e shtetësisë, kjo mjafton të merret edhe më seriozisht nga klasa politike e Kosovës, e cila ende nuk e ka ndërtuar një strategji efikase politike e diplomatike, me të cilën pushteti dhe opozita do të impononin modalitetet për daljen nga ky qorrsokak në të cilën ndodhen raportet në mes të Kosovës dhe Serbisë.
Shkruan Mehmet PRISHTINA
Serbia dhe Kosova janë në prag të një krize të rrezikshme, tha të hënën kryediplomati i BE-së Josep Borrell, duke u bërë thirrje të dyja palëve të përmbushin detyrimet e tyre në kuadër të dialogut Beograd-Prishtinë të lehtësuar nga BE.
Komentet e tij erdhën pas takimeve në Paris javën e kaluar midis BE-së, Francës dhe liderëve të Kosovës dhe Serbisë, ku shpresat për një takim trepalësh mes “armiqve afatgjatë” nuk u realizuan përfundimisht.
“Ne jemi shumë të shqetësuar për situatën në Ballkanin Perëndimor,” tha Borrell pas një takimi të ministrave të jashtëm të BE-së që diskutoi situatën në rajon, duke shtuar se “tensionet e panevojshme dhe kundërproduktive midis Kosovës dhe Serbisë po arrijnë në një nivel shumë të rrezikshëm, në prag të një krize tjetër”.
Brukseli zyrtar, i përfaqësuar kësaj radhe nga kryediplomati i BE-së Josep Borrell, vazhdon ta shohë krizën në mes të Kosovës dhe Serbisë përmes një qasjeje simetrike. Madje deklarata e tij më tepër është konstatim se sa ndonjë rrugëtregues se nga duhet të lëvizin të dyja vendet drejt një marrëveshjeje përfundimtare.
Çdo kush e ka të qartë se Serbia dhe Kosova janë në prag të “një krize të rrezikshme”, por sa kësaj krize i kanë kontribuuar edhe qasjet prej zjarrfikësi të vet BE-së, i cili përpos që po e komenton situatën në terren, nuk po ofron kurrfarë ideje se si të dilet nga kjo “krizë e rezikshme” .
Tash së fundi doli plani Franko –Gjerman për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve në mes të Kosovës dhe Serbisë. Ndonëse ky plan më tepër po qarkullon në formë të një non paper-i që ende nuk është nxjerrë oficialisht në tryezën e dialogut, ai megjithatë dëshmon se sa i ngadalshëm është Brukseli në ideimin dhe formatimin serioz të metodologjisë së dialogut Kosovë-Serbi. Në rastin konkret Parisi, Berlini, e mos të flasim për Washingtonin, janë disa hapa para BE-së në imponimin e diplomacisë aktive e cila nuk i lejon vetes që situata të del nga kontrolli.
Nëse vazhdon kjo qasje e njëanshme dhe ledhatuese e Brukselit ndaj refuzimeve të Serbisë për të (mos)vendosur sanksione ndaj Rusisë dhe nëse i lejohet në pakufi Beogradit të bëj obstruksione të vazhdueshme ndaj shtetit të Kosovës, atëherë do të rrezikohen seriozisht gjasat e Ballkanit Perendimor për t’u integruar në BE.
Vonesat e Evropës kanë qenë gjithmonë fatale për të ardhmen e Ballkanit. Si rezultat e këtyre vonesave ndodhën edhe gjenocidet e tmerrshme serbe në BeH dhe në Kosovë. Diplomacia ndërkombëtare doli me faqe të bardhë vetëm atëherë kur SHBA e zgjoi nga letargjia Evropën e fjetur. Mjafton të kujtojmë intervenimin ushtarak të NATO-s në Kosovë, për të kuptuar se sa të ndryshme janë qasjet në mes të Brukselit dhe Washingtonit.
Deri më tani rezultatet e “Shuttle Diplomacy” që kanë praktikuar të dërguarit e BE-së dhe Washingtoinit (Lajçak, Escobar) nuk kanë dhënë ndonjë rezultat impresionues, por edhe në këtë lloj diplomacie kemi vërejtur se ka një disonancë qëndrimesh.
Ish-sekretari amerikan i shtetit Henry Kissinger dikur para shumë vitesh pyeste: “Kujt t’i telefonoj nëse dua t’i telefonoj Europës?”. Vetëm në vë vitin 2009 Kissinger e mori përgjitjen e tij kur Traktati i Lisbonës krijoi postin e Përfaqësuesit të Lartë për Çështjet e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë.Por, megjithatë, edhe pas 13 viteve, Politika e Jashtme e BE-së vazhdon të mbetet jo koherente dhe e jo e bashkuar për Kosovën. Tani në Brukel ekziton një telefon prej ku merren thirrjet nga jashtë, por ato thirrje nganjëherë mund të ngelin në ajër nëse ndonjë diplomat kërkon një zgjidhjet sa më konstruktive dhe reale të ngërçit Kosovë-Serbi.
Kosova si shtet duhet të vazhdojë të këmbëngul në thellimin e bashkëpunimit me diplomacinë ndërkombëtare, sidomos me atë amerikane. Në një situatë kur Serbia shtantazhon dhe minon çdo përpejkje të Kosovës për të demonstruar në praktikë atributet e shtetësisë, kjo mjafton të merret edhe më seriozisht nga klasa politike e Kosovës, e cila ende nuk e ka ndërtuar një strategji efikase politike e diplomatike, me të cilën pushteti dhe opozita do të impononin modalitetet për daljen nga ky qorrsokak në të cilën ndodhen raportet në mes të Kosovës dhe Serbisë.
Kokëfortësia e pushtetetit për të mos pranuar idetë dhe sugjerimet e opozitës dhe shoqërisë civile si dhe dhe refuzimi i opozitës për të ndërtuar një vizion të ri politik, duke mos korrigjuar hapat e gabuar në të kaluarën, flet për një gjendje në të cilën Kosova dhe qytetarët e saj padrejtësisht po vuajnë pasojat e një mendësie të deplasuar e cila në pafundësi prodhon krizë, mosmarrëveshje dhe paqartësi.
Një diplomat i huaj që vjen në Kosovë do ta ketë vështirë të ndërtojë qëndrime të drejta, nëse vazhdon kjo situatë e brendshme, ku dizajnimi i atmosferës politike nuk bëhet mbi kauzat e bashkëpunimit, por mbi thërmijat e urave të prishura të bashkëpunimit.
Kosova nuk e ka luksin të zhvillojë beteja donkishoteske politike!
Liria e fituar me gjak dhe sakrifica është semafori i kuq ku nuk mund të kalon kjo politikë përçarëse.
Prishtinë, 16. 11. 2022
