Kombet e Bashkuara paralajmëruan botën që të përgatitet për efektet e El Ninos , duke thënë se fenomeni i motit që shkakton temperatura më të larta globale do të vazhdojë gjatë gjithë vitit 2023.
El Nino është një model klimatik që ndodh natyrshëm, i lidhur zakonisht me rritjen e nxehtësisë në mbarë botën, si dhe thatësirën në disa pjesë të botës dhe shirat e dendur gjetkë.
Fenomeni ndodh mesatarisht çdo dy deri në shtatë vjet, dhe episodet zakonisht zgjasin nëntë deri në 12 muaj.
Organizata Botërore Meteorologjike e OKB-së deklaroi se El Nino ishte tashmë duke u zhvilluar dhe tha se kishte një shans 90 për qind që ai të vazhdojë gjatë gjysmës së dytë të 2023.
“Shfaqja e El Nino do të rrisë shumë gjasat për të thyer rekorde të temperaturës dhe për të shkaktuar nxehtësi më ekstreme në shumë pjesë të botës dhe në oqean,” paralajmëroi sekretari i përgjithshëm i WMO , Petteri Taalas .
“Deklarata e një El Nino nga WMO është sinjal për qeveritë në mbarë botën për të mobilizuar përgatitjet për të kufizuar ndikimet në shëndetin tonë, ekosistemet tona dhe ekonomitë tona”, tha Taalas.
Paralajmërimet e hershme dhe veprimet paraprake të ngjarjeve ekstreme të motit që lidhen me këtë fenomen të madh klimatik janë jetike për të shpëtuar jetë dhe mjete jetese.
Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike e SHBA, e cila ushqehet me WMO, njoftoi më 8 qershor se El Nino kishte mbërritur.
“Pritet të jetë të paktën me forcë të moderuar,” tha WMO.
Ai vuri në dukje se efekti i ngrohjes së El Ninos në temperaturat globale zakonisht ndihet më fuqishëm brenda një viti nga fillimi i tij, në këtë rast në 2024.
El Nino është ngrohja në shkallë të gjerë e temperaturave të sipërfaqes në Oqeanin Paqësor ekuatorial qendror dhe lindor.
Kushtet luhaten midis El Nino dhe ftohjes së tij përgjithësisht përballë La Nina , me kushte neutrale në mes.
Ngjarjet e El Nino zakonisht shoqërohen me rritje të reshjeve në pjesë të Amerikës së Jugut, në jug të Shteteve të Bashkuara, në Bririn e Afrikës dhe Azinë Qendrore.
Mund të shkaktojë gjithashtu thatësira të rënda në Australi, Indonezi, pjesë të Azisë Jugore, Amerikës Qendrore dhe Amerikës së Jugut veriore.
WMO thotë se El Nino i fundit ishte në 2015-2016.
Nga viti 2020 deri në fillim të vitit 2023, bota u prek nga një La Nina jashtëzakonisht e zgjatur, e cila u zvarrit për tre vjet radhazi.
Ishte e para e ashtuquajtura La Nina me trefishim të shekullit të 21-të dhe vetëm e treta që nga viti 1950.
Efekti ftohës i La Nina vuri një frenim të përkohshëm në rritjen e temperaturave globale, edhe pse periudha e kaluar tetëvjeçare ishte më e ngrohta në histori.
Wilfran Moufouma Okia , kreu i shërbimeve rajonale të parashikimit të klimës në WMO, tha se gjatë gjashtë muajve të ardhshëm, “do të ketë 10 për qind shanse që El Nino të dobësohet”.
“Kështu që ne mund të përjashtojmë zhvillimin e La Nina këtë vit,” u tha ai gazetarëve.
“Efekti i El Nino zakonisht perceptohet me një vonesë në kohë,” shtoi ai, me një sy në temperaturat globale që rriten më tej.
Në maj, WMO parashikoi një probabilitet prej 98 për qind që të paktën një nga pesë vitet e ardhshme dhe periudha pesëvjeçare në tërësi, të jetë më e ngrohta në histori.
Aktualisht viti më i nxehtë i regjistruar është viti 2016, kur pati një El Nino jashtëzakonisht të fortë, të kombinuar me ngrohjen e shkaktuar nga njeriu nga emetimet e gazeve serrë.
Organizata Botërore e Shëndetësisë e OKB-së tha se po i ndihmonte vendet të përgatiteshin për ndikimin e El Nino-s, duke vendosur paraprakisht stoqet.
“Në shumë nga vendet që do të preken më shumë nga El Nino, tashmë ka kriza të vazhdueshme”, paralajmëroi Maria Neira, drejtoresha e mjedisit, ndryshimeve klimatike dhe shëndetësisë në OBSH.
Agjencia shëndetësore e OKB-së është veçanërisht e shqetësuar për rritjen e mundshme të kolerës, sëmundjeve të shkaktuara nga mushkonjat si malaria dhe sëmundjeve infektive si fruthi dhe meningjiti.
Nxehtësia ekstreme, zjarret dhe pasiguria më e madhe ushqimore që çojnë në kequshqyerje më akut janë gjithashtu një shkak për shqetësim, tha ajo.
