Ngrënia e tepërt është ndoshta çrregullimi më i zakonshëm i të ngrënit që prek midis 0.6 dhe 2.3 për qind të njerëzve në mbarë botën. Shumë nuk janë as të vetëdijshëm se e kanë këtë çrregullim
“Vlerësohet të jetë dy deri në tre herë më e zakonshme se anoreksia dhe disa prova sugjerojnë se numri i rasteve po rritet, tha Paul Jenkins, profesor i asociuar i psikologjisë klinike në Universitetin e Riding për Conversation.
Megjithatë, pavarësisht se sa e zakonshme është, shumë njerëz ende nuk janë të vetëdijshëm se gjendja ekziston. Në fakt, shumë njerëz me çrregullim të ngrënies së tepërt nuk e kuptojnë se e kanë atë, që do të thotë se ata nuk diagnostikohen deri në të 30-at ose 40-at e tyre.
Duke pasur parasysh dëmet që mund të shkaktojë kjo gjendje, ndërgjegjësimi i rritur nga personat me këtë çrregullim, veçanërisht personazhet publikë, mund të ndihmojë më shumë njerëz të marrin ndihmën që u nevojitet, në vend që të vuajnë vetëm për vite me radhë.
Ka disa gjëra që lidhen me këtë çrregullim që duhet t’i kushtoni vëmendje:
Ndjenja se gjërat janë jashtë kontrollit
Ajo që e bën çrregullimin e tepruar të të ngrënit të ndryshëm nga ngrënia e rastësishme ose periudhat e të ngrënit emocional është ndjenja se jeni jashtë kontrollit gjatë ngrënies ose nëse ndërhyn në jetën tuaj të përditshme.
Disa shenja të tjera të çrregullimit të ngrënies së tepërt përfshijnë:
– duke ngrënë derisa të ndjeheni të ngopur në mënyrë të pakëndshme
– të hani sasi të mëdha ushqimi, edhe kur nuk jeni të uritur
– ngrënia e ushqimit më shpejt se zakonisht
– një ndjenjë neverie, humor të keq ose faj pas ngrënies
Me mbështetjen e duhur, shpesh është e mundur të njihet çrregullimi i ngrënies së tepërt përpara se të zhvillohen probleme serioze. Është e rëndësishme ta “kapni” herët sepse mund të çojë në një sërë problemesh shëndetësore, si obeziteti, diabeti i tipit 2 dhe kolesteroli i lartë.
Probleme të tjera të shëndetit mendor janë gjithashtu të zakonshme, me deri në 70 për qind të të sëmurëve që raportojnë çrregullime të humorit, si depresioni ose ankthi.Rreth një e katërta e njerëzve me çrregullim të ngrënies së tepërt kanë tentuar vetëvrasjen.
Çrregullimi i ngrënies së tepërt mund të ketë një efekt të madh në jetën e përditshme të një personi, me performancë më të dobët në shkollë dhe norma më të ulëta punësimi.
Shumica e njerëzve do t’u rekomandohen trajtime psikologjike, të tilla si terapia njohëse, e cila mund t’i ndihmojë ata të kuptojnë faktorët që nxisin të ngrënit e tepërt dhe gjithashtu mund t’i ndihmojnë ata të mësojnë zakone më të shëndetshme të të ngrënit dhe mekanizmat e përballimit.
Trajtimet psikologjike mund të jenë shumë efektive për t’i ndihmuar njerëzit të ndalojnë ngrënien e tepërt dhe mund të përmirësojnë simptomat e kushteve të tjera të shëndetit mendor që mund të kenë, si depresioni.
Trajtimi me medikamente, të tilla si ilaçet kundër depresionit, është treguar të jetë i dobishëm në reduktimin e ngrënies së tepërt. Megjithatë, këto barna bartin rrezikun e efekteve negative, si dhimbje koke, pagjumësi, të përziera dhe lodhje, dhe janë mesatarisht më pak efektive se terapia psikologjike.
Një tjetër element kyç në rikuperimin e çrregullimeve të të ngrënit është që personi të mësojë se si të ndryshojë marrëdhënien e tij me ushqimin.
Marrja e ndihmës
Ndërsa disa faktorë janë shpesh në lojë kur bëhet fjalë për çrregullimin e ngrënies së tepërt, simptomat zakonisht shkaktohen nga ngjarje ose emocione negative, të tilla si ndjenja e mërzisë, trishtimit ose ankthit, ose shkaktarë fiziologjikë, si uria.
Njerëzit me çrregullim të ngrënies së tepërt mund ta kenë gjithashtu më të vështirë të rregullojnë emocionet e tyre, gjë që mund të çojë në cikle vicioze të humorit të ulët dhe ngrënies së tepërt.
Disa shenja që tregojnë se mund të keni një çrregullim të ngrënies së tepërt mund të përfshijnë ndryshime në sjelljen e të ngrënit, të tilla si blerja e sasive të mëdha të ushqimit ose të ngrënit edhe kur nuk jeni të uritur, dhe të kaloni shumë kohë duke menduar për ushqimin.
Ngrënia e tepërt nuk është një përvojë e këndshme dhe njerëzit shpesh ndihen të frikësuar, të turpëruar ose në faj për simptomat e tyre, duke e bërë veçanërisht të vështirë të flasin për këto përvoja.
Nëse mendoni se keni një problem me të ngrënit e tepërt, bisedoni me mjekun tuaj të përgjithshëm sa më shpejt të jetë e mundur në mënyrë që ata t’ju referojnë te një specialist.
Edhe pse kjo mund të duket e frikshme, përgatitja paraprakisht mund të ndihmojë. Mendoni se çfarë mund të thoni, çfarë ju shqetëson dhe çfarë pyetjesh keni.
Nëse njihni dikë që mund të ketë problem me të ngrënit e tepërt, mund të jetë e dobishme të keni një bisedë të sinqertë dhe jo paragjykuese me të. Mundohuni t’i kuptoni dhe inkurajoni që të kërkojnë mbështetje profesionale.
Rritja e ndërgjegjësimit për çrregullimin e ngrënies së tepërt do të ndihmojë të sëmurët, jo vetëm duke i inkurajuar ata të kërkojnë trajtim, por edhe duke reduktuar stigmën. /KP