Dhjetëra pjesëtarë të KFOR-it u plagosën këtë javë në veri të Kosovës, kur një pjesë e popullsisë serbe u përlesh me forcat paqeruajtëse të NATO-s, gjë që shkaktoi frikën e një përshkallëzimi më të madh të raporteve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, shkruan gazeta amerikane “New York Times”, e cila pas lidhjeve të presidentit serb Aleksandar Vuçiq me grupin kriminal të Veljko Belivukut, tani po merret me ngjarjet në Kosovë.
Siç konstaton artikulli i NYT, Amerika dënoi në mënyrë të papritur sjelljen e Prishtinës zyrtare dhe bëri thirrje për de-përshkallëzim të menjëhershëm. Në ndërkohë, dy palët në konflikt e shfrytëzuan momentin kur vëmendja e aleatëve më të mëdhenj të Kosovës – SHBA-së dhe BE-së – është përqendruar në luftën në Ukrainë, për të çuar në kaos të ri, ndërsa Serbia merr mbështetjen e Rusisë zyrtare.
Dhuna erdhi pasi qeveria shqiptare e Kosovës dërgoi forca sigurie të armatosura rëndë për të marrë kontrollin e këshillit komunal të qytetit.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg i quajti përplasjet “të papranueshme” dhe tha se 700 trupa rezervë janë dislokuar në Kosovë për të ndihmuar misionin paqeruajtës atje, i cili përfshin edhe 3,800 trupa para konfliktit në Zveçan. Në përgjigje të dhunës, presidenti serb Aleksandar Vuçiç tha në një deklaratë të lëshuar nga kabineti i tij se ai e kishte vendosur ushtrinë në nivelin më të lartë të gatishmërisë luftarake.
Si filloi dhuna?
Përleshjet e fundit janë përqendruar në katër komunat veriore në kufi me Serbinë, ku jeton shumica e popullsisë serbe të Kosovës.
Ata që e konsiderojnë kryeqytetin serb Beogradin si kryeqytetin e tyre të vërtetë organizuan protesta për t’i rezistuar integrimit me Kosovën.
Bojkoti i zgjedhjeve lokale muajin e kaluar u realizua nga Lista Serbe në Kosovë. Në një deklaratë të publikuar në Facebook disa ditë para zgjedhjeve, lista zgjedhore e cilësoi procesin si “jodemokratik” dhe u kërkoi serbëve të qëndrojnë në shtëpi në ditën e votimit.
Për të siguruar që shqiptarët etnikë që fituan zgjedhjet e fundit për kryetar të komunave do ta merrnin detyrën, Qeveria e Kosovës dërgoi forca të armatosura të sigurisë në zonë javën e kaluar, një veprim që u dënua jashtëzakonisht ashpër nga Shtetet e Bashkuara, mbështetësi kryesor ndërkombëtar i Kosovës.
Sekretari i Shtetit Anthony Blinken akuzoi udhëheqjen shqiptare të Kosovës për “përshkallëzimin e tensioneve në veri dhe rritjen e destabilitetit”, shkruan NYT.
Nga ana tjetër, presidenti serb Aleksandar Vuçiq fajësoi kryeministrin e Kosovës Albin Kurtin për nxitje të konfliktit.
Ai kritikoi gjithashtu misionin paqeruajtës të NATO-s, duke thënë se ata kishin dështuar në mbrojtjen e popullatës serbe dhe kishin mundësuar “marrjen e paligjshme dhe të dhunshme” të komunave me shumicë serbe nga Qeveria e Kosovës.
Albin Kurti duartrokiti forcat e NATO-s, duke thënë se ata po përpiqeshin të frenonin “ekstremizmin e dhunshëm” në rrugë.
“Nuk ka vend për dhunë fashiste në demokraci”. “Qytetarët e të gjitha nacionaliteteve kanë të drejtë për shërbim të plotë dhe të papenguar nga zyrtarët e tyre të zgjedhur”, tha ai.
Çfarë fshihet pas konfliktit?
Përshkallëzimi i fundit është pjesë e një mosmarrëveshjeje për statusin e Kosovës, e cila shpalli pavarësinë 15 vjet më parë, gati një dekadë pas 78 ditësh bombardime në 1999.
Ndërsa Shtetet e Bashkuara dhe shumë vende evropiane e kanë njohur Kosovën e pavarur, Serbia – si dhe aleatët e saj kryesorë, Rusia dhe Kina – ende refuzojnë të njohin pavarësinë e Kosovës. Ajo e quajti aktin shkelje të rezolutës 1244 të OKB-së, e cila daton që nga viti 1999 dhe përfundimi i luftës në Kosovë.
Presidenti Vuçiq dhe udhëheqës të tjerë serbë pohojnë se Kosova është “zemra” e vendit të tyre, pjesërisht për shkak se ajo është shtëpia e shumë objekteve fetare ortodokse. Prandaj, Vuçiq refuzoi njohjen e Kosovës dhe premtoi se do t’i “mbronte” serbët etnikë.