Ministria e Malit të Zi për Çështjet Evropiane përgatiti një “Analizë e avantazheve dhe disavantazheve të pjesëmarrjes së Malit të Zi në nismën e Ballkanit të Hapur”.
Sipas mediave malazeze, të pakënaqur me kritikat për këtë iniciativë në kabinetin e kryeministrit Dritan Abazoviç, analiza është hequr nga rendi i ditës së seancës së Qeverisë me iniciativë të ministrit të Drejtësisë, raporton European Western Balkans.
Besohet se kjo ishte arsyeja e menjëhershme e dorëheqjes së Jovana Maroviç, ministre e Çështjeve Evropiane dhe Zëvendës Presidentit të URA-s së Dritan Abazoviçit.
Veçanërisht reagime të menjëhershme në Mal të Zi kanë ardhur për faktin se analiza është hequr nga faqja e Qeverisë dhe Ministrisë së Çështjeve Evropiane. Ende duhet zbuluar nga iniciativa e kujt u tërhoq analiza.
Analiza bazohet në besimin se anëtarësimi i Malit të Zi në Bashkimin Evropian është një synim parësor shtetëror.
“Iniciativa e Ballkanit të Hapur është vendosur në axhendën ambicioze të krijimit të një tregu të përbashkët rajonal të modeluar sipas tregut të vetëm të BE-së dhe në një farë mase përkon me kuadrin ekzistues të bashkëpunimit rajonal të krijuar nga Procesi i Berlinit”, thuhet në dokumentin, sipas EWB.
Theksohet se projekti nuk ka një udhërrëfyes, strategji, kornizë institucionale apo kontratë që vendos dhe garanton një marrëdhënie dhe pozicion të barabartë të vendeve pjesëmarrëse në të. Shtohet se projekti ka nevojë për një metodologji që do të ndihmonte në matjen e suksesit dhe çdo organ mbikëqyrës administrativo-teknik që do të kryente vlerësimet e nevojshme dhe do të propozonte masat.
“Burimet e informacionit për zbatimin e projekteve janë të kufizuara, madje teksti i disa marrëveshjeve nuk është i disponueshëm, nuk ka asnjë faqe interneti të vetme që do të ofronte të gjithë informacionin e nevojshëm, kështu që kjo tregon edhe problemin e transparencës së procesit”, nënvizon analiza.
“Burimet e informacionit për zbatimin e projekteve janë të kufizuara, madje teksti i disa marrëveshjeve nuk është i disponueshëm, nuk ka asnjë faqe interneti të vetme që do të ofronte të gjithë informacionin e nevojshëm, kështu që kjo tregon edhe problemin e transparencës së procesit”, thuhet më tej.
Megjithatë, analiza kujton se vetëm Serbia ka ratifikuar aktet nga Ballkani i Hapur. Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut nuk ratifikuan asnjë të vetme, “dhe është ende herët për të diskutuar ndonjë rezultat të nismës për Ballkanin e Hapur”.
“Projekti mbështetet në marrëdhëniet e liderëve karizmatikë dhe procedurat ndërmjet samiteve të nivelit të lartë nuk janë mjaft transparente. Ekziston një çekuilibër i dukshëm në madhësinë e ekonomive, si dhe në vëllimin e tregtisë së jashtme të vendeve, ku një vend ka një avantazh të veçantë, si në aspektin e vëllimit të ekonomisë ashtu edhe në marrëdhëniet e tregtisë së jashtme jashtë rajonit, të cilat mund të përfaqësojnë një avantazh në treg”, thuhet në dokument.
Ministria u përpoq të paralajmëronte qeverinë se heqja e të gjithë kufijve në rajon është një veprim i rrezikshëm duke pasur parasysh ekzistencën e të ashtuquajturës rrugë ballkanike përmes së cilës kryhen aktivitete të ndryshme kriminale.
“Krahasuar me nismat e tjera rajonale, Ballkani i Hapur është një iniciativë që kundërshtohet hapur nga një nga gjashtë vendet e rajonit. Ndryshe nga OB, pjesëmarrja e të gjashtë vendeve në CRM, si dhe procesi i menaxhimit në kuadër të Procesit të Berlinit, zbatimi i standardeve të BE-së me një udhërrëfyes të qartë dhe planet e veprimit, masat dhe treguesit e suksesit imponojnë këtë lloj bashkëpunimi rajonal dhe Integrimi në BE si primar, i dëshirueshëm dhe transparent”, thuhet në analizë.
Aderimi i Malit të Zi në Ballkanin e Hapur e ka ndarë gradualisht shoqërinë malazeze. Një pjesë e publikut malazez pretendon se Ballkani i Hapur është një zëvendësues i keq për BE-në, se do ta distancojë Malin e Zi nga Brukseli dhe se Vuçiç do ta përdorë atë për të forcuar rolin e Serbisë në Ballkan.