Protestat që përsëriten javë pas jave, dhjetëra mijëra qytetarë në rrugët e Beogradit, bllokada, vënia në pyetje e mbështetjes nga SHBA-të, kërkesat për Kosovën… Të gjitha këto ranë “mbi kurrizin” e Aleksandër Vuçiqit në të njëjtën kohë.
Bashkëbiseduesit e medias së pavarur serbe pajtohen se ky është padyshim momenti më i vështirë për qeverinë e Vuçiqit.
Qeveria e drejtuar nga presidenti Aleksandar Vuçiq nuk i numëron më pjesëmarrësit në protestë. Që nga e premtja e kaluar, kur numri më i madh i njerëzve në 11 vitet e regjimit të Vuçiqit u mblodhën në Beograd në mitingun “Serbia kundër dhunës”, dhe sipas disa vlerësimeve edhe më shumë se më 5 tetor, anëtarët e regjimit aktual as që kanë provuar të reduktojnë masën e protestave.
Si një veprim dëshpërues, ata po planifikojnë një kundër tubim për të premten, në të cilin nën presion dhe shantazh do të sillen me autobusë qytetarët nga të gjitha pjesët e Serbisë. Videot nga mitingu i Vuçiqit në Pançevë treguan gjithashtu se mbështetësit e SNS-së nuk janë më të gatshëm të mbështesin pa kushte qeverinë e tij, ndaj u përpoqën të largoheshin nga tubimi duke thirrur “ne nuk jemi bagëti”, ndërsa sigurimi u përpoq t’i ndalonte.
Gjatë asaj kohe është folur edhe në SHBA për regjimin e Aleksandër Vuçiqit. Shkrimi i “New York Times” për lidhjet e autoriteteve serbe me huliganët dhe krimin e organizuar ishte temë në Senatin amerikan dhe këshilltari i sekretarit amerikan të shtetit, Derek Chollet, deklaroi se besonte se raportimi i gazetës ishte e besueshme. Ai tha se do të testonte besueshmërinë e Serbisë si partner dhe i bëri thirrje “Vuçiqit dhe kolegëve të tij të japin llogari për korrupsionin”.
Edhe pse tragjeditë dhe protestat janë në hije, presionet rreth Kosovës vazhdojnë gjatë gjithë kohës. I dërguari amerikan për Ballkanin Perëndimor Gabriel EsCobar pret që marrëveshja e pranuar nga Vuçiq dhe Albin Kurti në shkurt dhe mars të zbatohet plotësisht deri në fund të verës dhe senatorët thonë se marrëveshja përfundimtare duhet të arrihet deri në fund të vit.
Dushan Vuçiqeviq, profesor në FPN, pajtohet se ky është ndoshta momenti më i vështirë për Aleksandar Vuçiqin që kur erdhi në pushtet. Ai beson se kjo nuk është edhe aq për shkak të presioneve të jashtme.
“Ka pasur në të kaluarën, ndoshta jo në mënyrë eksplicite, por ne kemi parë tashmë raporte nga Komisioni Evropian dhe vlerësues që merren me situatën në media, të drejtat e njeriut, demokracinë… të cilat nuk ishin të favorshme për qeverinë. Mendoj se me mbështetjen që ka nga Perëndimi, qeveria nuk u mbështet vetëm në këtë, por në një lloj mbështetjeje origjinale që gëzon popullata”, tha Vuçiqeviq për Nova.
“Koncesione të mundshme nëse protestat vazhdojnë”
Gjithçka që po ndodh në rrugët e Beogradit ai e krahason me protestat kundër “Rio Tinto”, sepse ishte hera e parë që pati rezistencë në mesin e votuesve të SNS ndaj një vendimi që qeveria po përpiqej ta zbatonte.
“Kjo është hera e dytë që kemi ngjarje që kanë tronditur imazhin që SNS ka krijuar për veten në elektoratin e saj. Ky është në fakt problemi më i madh për SNS. Sa më gjatë të zgjasin protestat dhe sa më shumë të hapen mundësitë për partitë opozitare, që të paktën t’u afrohen votuesve të partive në pushtet, aq më shumë rritet rreziku për SNS-në për kullimin e elektoratit”, thotë Vuçiqeviq.
Ai shton se nëse protestat vazhdojnë dhe nëse hulumtimi tregon se qasja agresive që SNS kultivon në komunikim nuk sjell asnjë rezultat me votuesit e tyre, do të ketë vend për një lloj lëshimi.
“Nuk mendoj se këto do të jenë lëshime shumë të mëdha. Mund të ketë ndikim pjesa e kërkesës që i referohet programeve të realitetit që nxisin dhunën, sepse besoj se të tilla perceptohen edhe nga një pjesë e votuesve të SNS-së. Mund të ketë ndikim edhe presionet që kanë të bëjnë me largimin e ministrit të Policisë, aq më tepër që në ditët pas tragjedisë së madhe po ndodhin pothuajse çdo ditë disa krime, të cilat tregojnë se aparati i shtrëngimit – MPB-ja, prokuroria dhe gjyqësori – nuk po funksionon shumë mirë dhe se në fakt kemi një numër të madh të kriminelëve të dënuar që ecin rrugëve”, thotë Vuçiqeviq.
Diplomati Sreçko Gjukiq beson se në këtë moment gjithçka që lidhet me politikën e brendshme dhe të jashtme ishte përqendruar kundër Aleksandër Vuçiqit. Ai thotë për “Nova” se Vuçiq nuk ka arritur të qetësojë skenën e brendshme në vend dhe as të krijojë marrëdhënie më të favorshme në mjedisin ndërkombëtar.
“Lojë e vjetër në muzikë të re – nuk funksionon”
“Ai vazhdoi të luante lojën e vjetër në rrethana të ndryshuara. Së pari, situata ekonomike në vend nuk është më ideale, nëse ka qenë ndonjëherë. Situata sociale është tensionuar deri në pikën e thyerjes nga të gjitha këto ngjarje të javëve të fundit dhe në marrëdhëniet e jashtme ai nuk ka arritur të qetësojë asgjë, madje as marrëdhëniet me Perëndimin, pavarësisht se ka bërë një përparim të madh në rregullimin e marrëdhënieve me Prishtinën. Mirëpo, sapo u bë kjo lëvizje, Beogradi në njëfarë mënyre u përpoq të tregojë se nuk vlen”, thekson Gjukiq.
Ai shprehet se loja e vjetër nuk mund të luhet me muzikë të re dhe se qeveria tashmë është në probleme të mëdha, të cilat po kulmojnë çdo ditë e më shumë.
“Unë nuk mendoj se ai është në gjendje t’i zgjidhë më ato. Për 10 vjet, Perëndimi ndoqi një politikë jashtëzakonisht të butë ndaj SNS. Ata mund të bënin praktikisht çfarë të donin, dhe qëllimi kryesor ishte ta çlironin Kosovën. Tani kjo është e dhënë. Ajo që u arrit rreth Kosovës nuk mund të zhbëhet.
Tani po lindin probleme të mëdha nga jashtë dhe Perëndimi thotë – ne kemi rezultat, dhe ju shikoni si do të bëni dhe çfarë do të bëni”, vlerëson Gjukiq.
I pyetur nëse Vuçiq mund të dalë nga kjo situatë, ai thekson se qeveria do të vazhdojë si më parë derisa të bindet se nuk mund të shkojë më në atë rrugë.
“Ajo nuk tregon as dëshirë e as synim për të ndryshuar ndonjë sjellje të saj. Ajo e di se nëse do të ndryshonte sjelljen e saj, do të ishte një humbje për të”, përfundon Gjukiq.