Çmimet e gazit natyror në Evropë janë rritur aq shumë saqë qindra miliona njerëz mund të përballen me shtëpi të ftohta ose fatura të fryra të energjisë gjatë dimrit. Ekziston gjithashtu frika e një ndikimi të fuqishëm pasi dioksidi i karbonit i përdorur në prodhimin e ushqimit, një nënprodukt i plehut të bërë me gaz natyror-gjithashtu bëhet më i shtrenjtë.
Politikanët po e arsyetojnë ngritjen e çmimeve me një rritje të kërkesës për gaz natyror ndërsa bota zgjohet nga pandemia, ndërprerja e furnizimit e shkaktuar nga mirëmbajtja dhe një verë me më pak erëra sesa zakonisht, e cila dërgoi në rënien e energjisë së prodhuar nga era, raporton cnn.
Por në të vërtetë, kriza e Evropës është në sektorin e saj të energjisë së rinovueshme. Rajoni ka investuar shumë në energjinë e rinovueshme, të tilla si era dhe dielli, por nuk mund të marrë mjaft nga kjo energji e gjelbër.
Pasi Organizata e Kombeve të Bashkuara publikoi raportin e saj mbi gjendjen e klimës në muajin gusht, duke paralajmëruar se bota duhet të bëjë shkurtime të thella dhe të qëndrueshme të emetimeve të gazrave këtë dekadë, ka pasur një mirëkuptim në rritje midis udhëheqësve politikë se largimi i shfrytëzimit të karburanteve të ndodhë më shpejt sesa ishte planifikuar.
Ka stimuj të tjerë për të lëvizur më shpejt në burimet e rinovueshme. Një tranzicion më i plotë do ta çlironte Evropën nga prishja e tregjeve të paqëndrueshme të energjisë dhe do të zvogëlonte varësinë e saj nga ofruesit e tjerë të naftës dhe gazit, siç është Rusia. Evropa mund të shmangë ngatërrimin e sigurisë së saj energjetike në stuhitë gjeopolitike, transmeton Telegrafi.
Më shumë se 40 ligjvënës të Bashkimit Evropian, kryesisht nga shtetet lindore dhe baltike, i kanë bërë thirrje Komisionit Evropian që të nisë një hetim ndaj kompanisë shtetërore të gazit rus Gazprom.
Ata dyshojnë se po e kufizonte furnizimin e saj për të rritur çmimet dhe për t’i bërë presion Gjermanisë për të përshpejtuar nisjen e Nord Stream 2, një tubacion gazi që shkon nga Rusia në Gjermani.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë tha të mërkurën se eksportet ruse në Evropë ishin ulur gjatë vitit 2019 dhe se vendi mund të bëjë më shumë për të rritur furnizimet para dimrit.
“Për sa i përket shtetit rus, ka prova të qarta se ajo përdor eksportet e saj të gazit për përfitimet e veta gjeopolitike, e përdor atë në mënyrë strategjike, nuk është vetëm një sipërmarrje tregtare”, tha Matthew Paterson i Universitetit të Mançesterit, një profesor i politikës ndërkombëtare që hulumton politika klimatike.
“Është përdorur gazi për të rritur ndikim në Ukrainë, shumë agresivisht dhe duket se e përdor atë në lidhje me shtetet e tjera të Evropës Qendrore Lindore”, shtoi ai.
Evropa ka qenë prej kohësh një udhëheqëse botërore në energjitë e rinovueshme. Vitin e kaluar, Bashkimi Evropian dhe Mbretëria e Bashkuar përdorën më shumë energji të rinovueshme sesa karburantet fosile për të gjeneruar energji elektrike.
Por në të njëjtën kohë, Mbretëria e Bashkuar mbështetet në gazin natyror për rreth 40 për qind të energjisë elektrike të saj gjersa Evropa po zgjerohet dhe investon shumë në gaz. Bashkimi Evropian aktualisht ka 87 miliardë euro (102 miliardë dollarë) projekte gazi në tubacion, sipas një raporti nga Global Energy Monitor (GEM).
Blloku po kërkon të rrisë importet e gazit me 35 për qind, për të cilat GEM thotë se është “në kundërshtim me qëllimin e deklaruar të BE-së për emetimet zero-zero të gazrave serrë deri në vitin 2050”.
Gazi është konsideruar gjerësisht si një karburant lidhës “më i pastër” për t’u përdorur gjatë kalimit nga qymyri në energji të rinovueshme për energji elektrike. Por ka disa probleme me këtë. Ndërsa gazi lëshon më pak karbon sesa qymyri dhe nafta, ai është bërë kryesisht nga metani, një gaz shumë i dëmshëm që rrjedh nga tubacionet dhe puset e braktisura.
Rrjetet inteligjente janë pjesë e përgjigjes
Mungesat e gazit po ndihet më shumë në Mbretërinë e Bashkuar, ku çmimet janë katërfishuar dhe disa kompani të vogla të energjisë po shkatërrohen.
Ekspertët thonë se kriza aktuale e energjisë – e përkeqësuar nga mungesa e erës në Detin e Veriut këtë verë – nënvizon nevojën që Evropa të ndërtojë më shumë infrastrukturë të rinovueshme në më shumë vende dhe të diversifikojë burimet e saj.
“Një pjesë e përgjigjes është të vendosni më shumë mulli me erë në vende të ndryshme, sepse era do të fryjë diku”, tha Paterson.
Mbretëria e Bashkuar mund të eksplorojë më shumë rreth hidrocentraleve dhe energjisë diellore. “Njerëzit thonë se Mbretëria e Bashkuar është gri, por ju nuk keni nevojë të dini shumë për qelizat diellore për të ditur se kjo është e parëndësishme. Do të merrni më shumë nëse është me diell, por edhe në Mançester, do të merrni shumë energji elektrike dhe ka mundësi për këtë”, shto ai.
Një pjesë tjetër e përgjigjes është fokusimi në anën e kërkesës, jo vetëm në ofertë, tha Lisa Fischer, e cila drejton programin e grupit mendor të klimës E3G mbi dekarbonizimin e sistemeve të energjisë.
“Evropa po ndërton energji të rinovueshme shpejt, dhe ndërsa ne mund të ecnim më shpejt, ajo që ka qenë e ngadaltë është veprimi kritik në uljen e kërkesës për energji dhe duke e bërë atë më fleksibël”, tha ajo për CNN Business.
Në Angli dhe Uells, të dhënat tregojnë se shtëpitë që nuk janë ndërtuar rishtas nuk përmbushin standardet bazë të efikasitetit të energjisë. Shumë prona të vjetra nuk kanë izolim efektiv, me dritare prej xhami të vetëm që lëshojnë shumë nxehtësi dhe ajër të ftohtë.
Njerëzit zakonisht i ngrohin shtëpitë e tyre me kaldaja me gaz, megjithëse pompat e nxehtësisë elektrike që punojnë me energji të rinovueshme po rriten në popullaritet.
Rrjetet inteligjente janë një pjesë tjetër e madhe e zgjidhjes, tha Fischer.
Rrjetet inteligjente janë rrjete dixhitale të energjisë elektrike që mund të vlerësojnë në mënyrë inteligjente sjelljen e konsumatorëve të saj, pastaj të përgjigjen me sasinë dhe llojin e duhur të energjisë së kërkuar.
Ndërsa Evropa ka mandate të forta për zhvillimet e rrjetit inteligjent, blloku dhe Mbretëria e Bashkuar mbeten pas vendeve si Shtetet e Bashkuara dhe Kina, të cilat janë investimet kryesore në këtë teknologji, sipas IEA.
Panelet diellore të çatisë janë një tjetër mundësi. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar është rrëzuar disa herë mbi subvencionet dhe rregulloret rreth paneleve të çatisë për shtëpitë e reja.
Mbështetja më e mirë në atë zonë do të lejojë banorët të ruajnë vetë energjinë dhe të shesin energjinë e papërdorur përsëri në rrjetin kombëtar të energjisë elektrike, tha Fischer.
“Nëse nuk e shfrytëzojmë atë, atëherë do të kemi nevojë për lëndë djegëse fosile si rezervë. Nëse e bëjmë, është padyshim e mundur të operojmë sisteme energjetike pa një rezervë të karburantit fosil”, shtoi Fischer.
