Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë duke bërë përpjekje që të tregojnë angazhim serioz për konkretizim të shpejtë të zbatimit të zotimeve të Kosovës dhe Serbisë, të nënshkruara më 4 shtator në Uashington, thotë analisti i çështjeve politike, Agon Maliqi.
Sipas tij, në këtë frymë ishte edhe vizita në Prishtinë e të dërguarit të posaçëm të Shtëpisë së Bardhë për dialogun mes Kosovës dhe Serbisë, Richard Grenell, si dhe e kryeshefit ekzekutiv të Korporatës Ndërkombëtare të Financave dhe Zhvillimit në SHBA (DFC), Adam Boehler.
Ky i fundit ka nënshkruar me kryeministrin e Kosovës, Avdullah Hoti, një deklaratë të përbashkët, përmes të cilës ata mirëpresin “përfundimin e shpejtë të një Marrëveshjeje të Re për Nxitjen e Investimeve Kosovë-SHBA”.
Gjithashtu, edhe përfaqësuesit e Odës Ekonomike të Kosovës dhe të Odës Ekonomike Amerikane në Kosovë, e cilësojnë vizitën e delegacionit amerikan, si dëshmi të seriozitetit të SHBA-së për konkretizimin e marrëveshjes së 4 shtatorit.
Maliqi: Konkretizimi i marrëveshjes së Uashingtonit, presion edhe mbi BE-në
Analisti Agon Maliqi, thotë për Radion Evropa e Lirë, se paralelisht me porosinë që u dërgohet Kosovës dhe Serbisë, që marrëveshja e 4 shtatorit do të konkretizohet shpejtë, vizita e delegacionit amerikan në Prishtinë dhe më pas edhe në Beograd, dërgon porosi edhe për skeptikët, të cilët e kanë parë këtë marrëveshje vetëm si pjesë të fushatës zgjedhore presidenciale të presidentit amerikan Donald Trump.
Për më shumë, kjo vizitë dërgon porosi edhe për Bashkimin Evropian që të dinamizojë pjesën politike të procesit të dialogut Kosovë-Serbi.
“Shumë shpesh kjo lloj marrëveshje (e 4 shtatorit në Uashington) reduktohej vetëm në atë idenë e fushatës për presidentin Trump. Mirëpo, konkretizimi i këtyre nismave ekonomike nuk mund të ketë lidhje vetëm me atë. Mund të jetë edhe një formë e presionit, shtysës edhe ndaj BE-së që të ecë më shpejtë me pjesën politike dhe që nëse tregohet e ngathtë, një administratë Trump – besoj vështirë kjo e tanishmja, por ndonjë e dytë eventuale – mund sërish të marrë rol prijës edhe në pjesën politike. Kështu po e lexoj në njëfarë forme këtë”, tha Maliqi.
Serioziteti i SHBA-së për zbatimin e marrëveshjes së Uashingtonit
Berat Rukiqi, kryetar i Odës Ekonomike të Kosovës, duke folur për Radion Evropa e Lirë thekson që pavarësisht skepticizmit që është shfaqur dukshëm në Kosovë lidhur me marrëveshjen e 4 shtatorit në Shtëpinë e Bardhë, e cila është nënshkruar si zotim i njëanshëm i palëve, tashmë shihet që administrata e presidentit Trump ka një seriozitet për zbatimin e saj.
Sipas tij, ndryshe nga zotimet që BE-ja ka pasur në të kaluarën, vizita e ambasadorit Grenell dhe delegacionit nga SHBA-ja, po tregojnë seriozitetit për realizimin praktik të projekteve që e lidhin Kosovën me vendet tjera të rajonit, si dhe të vendosmërisë për të investuar edhe në sektorë tjerë të rëndësishëm për ekonominë e Kosovës.
“Është një qasje që nënkupton edhe përkrahje të drejtpërdrejtë për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme apo projekte që janë jo vetëm të natyrës infrastrukturore, por edhe të investimeve në sektorë tjerë të rëndësishëm. Janë dy gjëra të rëndësishme që duhet të theksohen. Pra, nëse këto projekte realizohen, Kosovën e bëjnë epiqendër të rëndësishme të transportit ndërkombëtar. E dyta, rajonin e bën vend më atraktiv për investime”, theksoi Rukiqi.
Arian Zeka, drejtor ekzekutiv i Odës Ekonomike Amerikane në Kosovë, në një bisedë me Radion Evropa e Lirë, thotë që vizita e delegacionit të SHBA-së në Kosovë dhe nënshkrimi i deklaratës së përbashkët ndërmjet kreut të Qeverisë së Kosovës dhe kreut të Korporatës Ndërkombëtare të Financave dhe Zhvillimit, dëshmoi përkushtimin e institucioneve financiare të SHBA-së për zbatimin e pikave të marrëveshjes së Uashingtonit, të cilat kanë të bëjnë me projektet infrastrukturore.
“Po ashtu edhe për zhvillimin e projekteve tjera, të cilat mund të mos jenë përmendur në mënyrë të drejtpërdrejtë brenda marrëveshjes, meqenëse marrëveshja përmend edhe projekte tjera, të cilat mund të identifikohen nga ana e palëve. Në këtë rast, është edhe diversifikimi i burimeve të energjisë, meqenëse u përmend që mund të ketë edhe investime në shtrirjen e rrjetit të gazit të lëngshëm natyror. Po ashtu, interesante është edhe kryerja e studimeve të fizibilitetit për identifikimin më të mirë të mënyrave të përdorimit të resurseve që Kosova i ka në funksion të zhvillimit ekonomik dhe krijimit të vendeve të punës”, theksoi Zeka.
Ai shtoi që duket qartë që SHBA-ja është e interesuar që marrëveshja për normalizim ekonomik, e 4 shtatorit, e nënshkruar në Uashington nga Kosova dhe Serbia, të zbatohet në praktikë. Kjo, sipas tij, e bën dallimin nga rastet e mëhershme të marrëveshjeve të tjera të nënshkruara nga Kosova dhe Serbia, qoftë me ndërmjetësimin e BE-së apo ndërmjetësve të tjerë.
Befasi tjetër nga administrata e Trumpit?
Analisti politik Maliqi, shpreh mendimin që SHBA-ja në fakt është duke u paraqitur edhe si kontrast i BE-së, si palë që e mbanë fjalën, që mund t’i shtyjë gjërat para dhe mund të prodhojë ndryshim. Ai nuk e përjashton edhe një rikthim të mundshëm të SHBA-së në pjesën politike të procesit të dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
“Tani, zgjedhjet në Amerikë janë edhe 45 ditë. Nuk është ndonjë kohë shumë e gjatë, kohë premtuese për SHBA-në, për ta filluar një proces ose për të shtyrë diçka tjetër përpara. Por, kjo është një administratë shumë e çuditshme dhe gjithçka është e mundur. Por, në çdo rast, gjithsesi është shenjë që në një mandat të dytë eventual (të Trumpit) mund ta shohim një SHBA që e vazhdon një qasje të veten unilaterale në rajon. Do të thotë, me një prezencë që jo vetëm të bashkërendohet me BE-në, por në njëfarë forme e konkurron atë”, vlerësoi Maliqi.
Ambasadori Grenell, të dielën, para se të nisë vizitën në Prishtinë, ka shkruar në Twitter që “zbatimi i marrëveshjes mes Kosovës dhe Serbisë është prioritet i administratës së presidentit Trump”.
Gjatë vizitës në Prishtinë ai ka shprehur besimin që “zhvillimi ekonomik dhe krijimi i vendeve të punës do të ndryshojë peizazhin politik të rajonit”.
Pas Prishtinës, Grenell dhe delegacioni nga SHBA-ja, kanë udhëtuar për në Beograd, ku Korporata Ndërkombëtare e Financave dhe Zhvillimit e SHBA-së do të hapë zyrën e vet. Më pas, delegacioni do të vizitojë Greqinë dhe Izraelin.
