Shtimi i numrit të rruazave të kuqe të gjakut mund të çojë deri në mbylljen e enëve të gjakut. Simptomat më të shpeshta fillestare janë dhembja e kokës, dobësia, të kruarit e lëkurës, marramendja.
Më së shpeshti zbulohet rastësisht kur pacienti shkon te mjeku për shkak të ndonjë problemi tjetër shëndetësor.
Ekspertët këtë gjendje e quajnë policitemi të cilën e karakterizon numri i shtuar i rruazave të kuqe të gjakut – eritrociteve në vëllimin e përgjithshëm të gjakut gjë që mund të çojë deri në mbylljen e enëve të gjakut dhe në gjakrrjedhje.
Shkaktarët e shtimit të numrit të eritrociteve mund të jenë çrregullimet e mekanizmave rregullatorë në vetë palcën kockore (policitemia primare), por edhe gjendjet të cilat çojnë deri në stimulimin e krijimit të shtuar të eritrociteve si përgjigje ndaj ndonjë ngjarjeje në organizëm (mungesa e oksigjenit, sëmundjet malinje, marrja e disa ilaçeve).
Përveç këtyre policitemive absolute, ekzistojnë edhe policitemitë relative.
Nuk ekzistojnë dëshmi të sigurta që policitemia është trashëguese, mirëpo ekzistojnë studime të cilat tregojnë që ekziston rrezik i madh për shfaqjen e sëmundjeve, nëse personi ka kushërinj të afërt të cilët vuajnë nga gjaku i trashë.
Për policiteminë e shfaqur në kuadër të çrregullimeve të palcës kockore, përkatësisht të sëmundjeve mieloproliferative, te më shumë se gjysma e të sëmurëve është konstatuar që ekziston mutacioni i fituar, por jo mutacioni gjenetik.
Në atë rast numri i rruazave të kuqe nuk është i shtuar, por përshtypje e tillë arrihet për shkak të zvogëlimit të vëllimit të plazmës së gjakut (“policitemia relative”), gjë që ndodh te personat të cilët kanë mungesë të lëngjeve në organizëm (dehitradimi, marrja e diuretikëve, djegiet e rënda).
Simptomat më të shpeshta fillestare janë dhembja e kokës, dobësia, të kruarit e lëkurës, marramendja dhe djersitja e shtuar.
I sëmuri gjithashtu mund të vërejë skuqje të theksuar të fytyrës dhe skuqje të syve, ndërkaq, nga ana tjetër, ka përshtypjen sikur “i janë mavijosur” gishtat.
Përveç çrregullimeve në krijimin e rruazave të kuqe të gjakut, të cilat ndodhin në palcën kockore, në trashjen e gjakut ndikon mungesa e ekspozimit të indeve ndaj oksigjenit (qëndrimi në lartësi të mëdha mbidetare, sëmundja kronike obstruktive e mushkërive, pirja e duhanit.
Pastaj, çrregullimet e funksionimit të veshkave (çrregullimet arteriosklerotike të enëve të gjakut, glomerulonefritiset), marrja e ilaçeve dhe dopingu, preparatet të cilat përmbajnë testosteron ose eritropoetin).
Pacientëve të cilët kanë gjak të trashë u bëhet analiza e hematokritit e cilt tregon pjesëmarrjen e eritrociteve në vëllimin e gjakut.
Pas kësaj, caktohet shërimi. Në atë qëllim mund të aplikohet punktimi i venave (“lëshimi i gjakut”) dhe në këtë mënyrë përmirësohet qarkullimi i gjakut.
Nëse kjo nuk është e mjaftueshme, aplikohen ilaçe të caktuara, të cilat veprojnë në zvogëlimin e krijimit të qelizave në palcën kockore.
Për t’u penguar shfaqja e trombëve, jepen ilaçe të cilat zvogëlojnë aftësinë e ngjizjes së gjakut. Të sëmurëve të cilët kanë të kruara u përshkruhet terapia simptomatike.
Ushqimi të cilin duhet ta konsumoni nëse vuani nga gjaku i trashë
Shtoni fara të bluara të lirit në racionin tuaj për të përmirësuar tretjen, që t’ju ndihmojë në eliminimin e tepricave së toksinës, të cilat mund të jenë gjendje e vështirësuar te gjaku i trashë.
Shtoni yndyrat e ngopura në ushqimin tuaj, sepse kanë cilësi veprimi kundër mikrobeve, siç është vaji organik ekstra virgjin i kokosit.
Zgjidhni hidrokarburet e ndërlikuara, të cilat kanë indeks të ulët glikemie, siç janë: orizi i kafenjtë, mollët e papjekura, buka integrale dhe kungujt e dimrit.
Shtoni marrjen e thartirave esenciale yndyrore omega-3 nëpërmjet farërave të bluara të lirit, salmonit, tonit (me nivel minimal të zhivës), vajit të peshkut, avokados dhe arrave.
Shtoni artikuj të papërpunuar të pasur me materie ushqyese në ushqimin tuaj, siç janë frutat e papërpunuara arrore dhe farërat.
Ushqimi të cilin duhet ta shmangni nëse vuani nga gjaku i trashë
Të gjitha hidrokarburet e thjeshta apo të rafinuara (sheqerin, bukën e bardhë, brumërat (makaronat), ëmbëlsirat, tortat, biskotat krokante etj.).
Të gjithë artikujt të cilët përmbajnë sheqer të rafinuar apo zëvendësime sintetike për sheqerin, siç është aspartami. Zgjidhni ëmbëltues natyralë në vend të tyre.
Pijet alkoolike në shumicë, sepse pengojnë funksionimin e sistemit të imunitetit dhe të tretjes.
Artikujt e fermentuar: djathi dhe vera.
Përdorimi i tepërt i kafeinës – derisa konsumimi i matur i kafeinës mund të jetë i dobishëm, marrja e tepërt mund të çrregullojë sistemet e organizmit, duke shkaktuar pagjumësi dhe çrregullime digjestive (kapsllëk dhe/ose diarre).
Pijet e gazuara joalkoolike, të cilat ndryshojnë nivelin e pH-së të gjakut tuaj.
Kërpudhat.
Ushqimi i thartë dhe i marinuar.
Ushqimi siç janë guacat e detit dhe gaforret e detit mund të përmbajnë nivele toksike të zhivës, andaj duhet shmangur. Peshku i ujërave të thella të detit, siç janë toni dhe skumbria, të cilët mund të përmbajnë nivele toksike të zhivës.
Peshqit të cilët kultivohen në hurdha (komercialisht), të cilët përmbajnë PCB dhe nuk janë mjaft të pasur me thartira esenciale yndyrore omega-3, për shkak të ndryshimit të ushqimit të tyre.
Zgjidhni tonin e egër në vend të tyre. Produktet me thartirë dhe produktet e grurit (buka, biskotat krokante, makaronat etj.) të cilat përmbajnë gluten.
Natrium-nitriti gjendet në ushqimin e përpunuar, siç janë salsiçet, produktet e mishit të thatë, prandaj këtë ushqim duhet ta shmangni. Natrium-glutamati (MSG) në shumë artikuj është i pranishëm si shtim i shijes.
Vajrat e hidrogjenizuara apo pjesërisht të hidrogjenizuara (trans-yndyrat) gjenden në shumë artikuj, në ushqimin e fërguar shumë dhe në ushqimin e shpejtë.
Ilaçet natyrale për tëhollimin e gjakut
Burimet e thartirave yndyrore omega-3 me prejardhje shtazore, siç janë peshku, mëlçia e bakalaros dhe vaji i karavidheve të vogla – këto janë disa nga holluesit më të mirënatyralë të gjakut nga natyra, të cilët furnizojnë trupin me doza potente dhe lehtë të absorbueshme DHA dhe EPA të thartirave yndyrore për reduktimin e gjakut të trashë.
Burimet e omega-3 me prejardhje bimore nuk i absorbojnë edhe aq lehtë trupat tanë, mirëpo gjithashtu mund të bëhen ilaç i rëndësishëm për gjakun e trashë.
Vaji i lirit, avokadoja, susami dhe frutat arrore janë burim i madh bimor i thartirave yndyrore të omega-3 dhe ndër disa nga rralluesit natyrorë më të mirë të gjakut.
Në mesin e spektrit të gjerë të përfitimeve të xhenxhefilit, ky ilaç natyral ka veprim të fuqishëm edhe për gjakun e trashë, që mund t’ju çojë në rrezik nga sëmundjet kardiovaskulare.
Përdorni xhenxhefilin me ushqim apo pa ushqim.
Uji është ilaç i mirë, i cili mund të veprojë si hollues natyral i gjakut. Kush nuk pi mjaft uji, posaçërisht ka prirje t’i ekspozohet trashjes së gjakut.
Artikujt të cilët përmbajnë nivele të larta silici janë mënyra e shkëlqyeshme që të mbani nën kontroll gjakun e trashur. Këta artikuj përfshijnë erëza të ndryshme, siç janë çili pluhur, speci i kuq, kanella, rigoni, shafrani dhe moraça.
Pemët e thara shumë dhe bathëzat janë rralluesit më të mirë natyralë të gjakut, siç janë rrushi i thatë, belushi, kumbullat dhe vishnjat. Ato janë antioksidante shumë të mira dhe ndihmojnë në mbrojtjen e shëndetit kardiovaskular.
Ushtrimet gjithashtu bën pjesë ndër holluesit natyralë gjë gjakut, sepse ndihmon që të lehtësojnë qarkullimin e gjakut deri në organe dhe zvogëlojnë probabilitetin e ngjizjes së gjakut. Filloni me ushtrime të kujdesshme dhe të lehta në bazë të përditshme.
Vitamina B6 ndihmon në kontrollin e ngjizjes së tepërt të gjakut, transmeton Telegrafi.
Shumica e drithërave, patatja e ëmbël dhe bishtajoret, përmbajnë sasi të mjaftueshme të vitaminës B6.
Vitamina E është antikoagulant i fuqishëm dhe i dëshmuar klinikisht që vepron gjithashtu në mënyrë efikase si shumica e ilaçeve për hollimin e gjakut. Mos merrni më shumë vitaminë E sesa ajo që ju është përshkruar, në mënyrë që të mos shkaktoni gjendje të rrezikshme që kanë të bëjnë me gjakrrjedhje.
Ginko biloba konsiderohet një ndër holluesit më efikas të gjakut që njeh njerëzimi, eliminon stagnacionin e gjakut nëpërmjet përmirësimit të rrjedhjes së gjakut deri në organe dhe inde.
Me qëllim të zvogëlimit të të kruarit duhet të mbahet higjiena e lëkurës dhe të shmanget larja me ujë të ngrohtë.
