Më në fund gjuha shqipe do të ketë veprën më të madhe të saj. Fjalori i ri i shqipes që po hartohet nga një grup gjuhëtarësh, synon mbrojtjen e gjuhës, pasurimin e saj, përfshirjen e të gjitha dialekteve dhe shuarjen e debateve për standardin e shqipes.
Akademia e Shkencave të Shqipërisë dhe Kosovës, në bashkëpunim me të gjitha institutet kanë nisur punën për hartimin e veprës më të madhe të shqipes.
Po hartohet i pari fjalor, që do të shënojë një hapje tjetër sasiore e cilësore, ndaj gjithë pasurisë leksikore e frazeologjike të saj, për të kaluar te thesari i shqipes së shkruar e të folur, duke shmangur çdo ndasi në ndërkomunikimin dhe pranimin e prurjeve prej dialekteve në shqipen letrare.
Skënder Gjinushi, kryetar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë
Sot, duke qenë shkrimtar që i përkulet gjuhës shqipe si më të madhe vlerë që kemi, iu them pa asnjë mëdyshje se gjuha letrare shqipe nuk më ka zhgënjyer asnjëherë, as me kuptimet e bartura të fjalëve, as me të kryerën e tejshkuar ose me paskajoren e foljeve dhe as me hijeshinë sintaksore që marrin fjalitë e bashkërenditura ose të nënrenditura në një frazë shumëkuptimore.
Mehmet Kraja, kryetar i Akademisë së Shkencave të Kosovës
Lajmi u bë publik në 50-vjetorin e Kongresit të Drejtshkrimit dhe njehsimit të gjuhës letrare.
Edhe presidenti i republikës, Bajram Begaj dhe kreu i qeverisë, Edi Rama, theksuan rëndësinë e hartimit të një vepre të madhe të shqipes që do të ndihmojë në përdorimin e mirë të gjuhës, jo vetëm nga shqiptarët, por dhe të huajt që duan të mësojnë dhe studiojnë shqip.
Është e vërtetë se standardizimi i gjuhës shqipe përkon thuajse gjithmonë me një historik kompleks social-politik, që nënkupton një akt autoritar në vendosjen e një varianti mbi të tjerët. E megjithatë ndihmon në forcimin e identitetit të përbashkët gjuhësor e kombëtar, në një hapësirë gjithnjë e më të madhe folësish.
Presidenti Bajram Begaj
Po e shpreh me fjalët e të ndjerit Robert Elsie kur thotë “unë vuaj shumë për fjalor, sepse kur lexoj letërsi shqiptare dhe kur has një fjalë që nuk e kuptoj, nuk e gjej në fjalorin e Akademisë. Dhe kjo më mërzit shumë”, thotë, “fjalori i shqipes zyrtare është vetëm gjysma e shqipes së vërtetë”.
Kryeministri Edi Rama
11 grupe pune, me gjuhëtarë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe arbëreshët po punojnë për hartimin e fjalorit të madh të shqipes.
Gjuhëtarët Gjovalin Shkurtaj dhe Shezai Rrokaj tregojnë për veprën e re me rreth 100 mijë fjalë dhe shprehje frazeologjike. “Ky fjalor do të shërbejë edhe për ta njohur gjuhën, edhe për të bërë studime më të thelluara për gjuhën”, thotë Shkurtaj. “Ka synime shumë të mëdha, do të ketë prurje shumë të mëdha nga dialektet, arbëreshët, nga terminologjia në shkencë”, thotë Rrokaj.
Fjalori i ri dhe i madh i gjuhës shqipe pritet të jetë gati pas 2 vitesh.
