Përfaqësuesit e vendeve anëtare të NATO-s miratuan sot në Madrid një Koncept të ri Strategjik dhe detajet e kësaj marrëveshjeje u publikuan në faqen zyrtare të aleancës.
Dokumenti i dytë më i rëndësishëm i Aleancës do të jetë një udhërrëfyes për të gjitha vendet anëtare në dhjetë vitet e ardhshme dhe ai përshkruan qartë detyrat që shtetet dhe vetë Aleanca duhet të zgjidhin në periudhën e ardhshme.
Ndër të tjera, në pjesën hyrëse të Konceptit Strategjik të NATO-s, theksohet se shtetet anëtare do të qëndrojnë të palëkundur në vendimin e tyre për të mbrojtur një miliard qytetarë, për të mbrojtur territorin e tyre si dhe për të ruajtur lirinë dhe demokracinë.
“Lufta agresive e Rusisë kundër Ukrainës ka prishur paqen dhe ka ndryshuar seriozisht mjedisin tonë të sigurisë. Pushtimi brutal i Rusisë shkel të drejtën ndërkombëtare humanitare. Ukraina ka një rëndësi jetike euro-atlantike”, shkruan në dokument.
Rusia një kërcënim i drejtpërdrejtë
Joe Biden (president i SHBA) dhe Edi Rama (kryeministri i Shqipërisë)
Gjithashtu theksohet se koncepti i ri synon të përcaktojë një mbrojtje kolektive të bazuar në një qasje 360 gradësh.
“Ne theksojmë nevojën për të forcuar ndjeshëm parandalimin dhe mbrojtjen tonë si shtyllat kryesore që rrjedhin nga neni 5, i cili thotë se ne mbrojmë njëri-tjetrin”, shpjegohet në dokument.
Ata theksojnë se NATO është e vendosur të mbrojë të gjithë aleatët.
“Lidhja transatlantike midis kombeve është thelbësore për sigurinë tonë. Ne jemi të lidhur nga parimet dhe vlerat e përbashkëta. Përgjegjësia më e madhe për momentin është të sigurojmë mbrojtjen tonë kolektive kundër të gjitha kërcënimeve në të gjitha drejtimet. Ne jemi një aleancë mbrojtëse”, shkruan më tutje.
Në pjesën e dokumentit të titulluar “Mjedisi Strategjik”, thuhet se rajoni euroatlantik nuk është një mjedis paqësor.
“Federata Ruse ka shkelur normat dhe parimet që kanë kontribuar në një rend të qëndrueshëm të sigurisë evropiane. Ne nuk mund të përjashtojmë mundësinë e një sulmi ndaj sovranitetit dhe integritetit të aleatëve. Kërcënimet me të cilat përballemi janë globale dhe të ndërlidhura. Federata Ruse është kërcënimi më domethënës dhe i drejtpërdrejtë për sigurinë e aleatëve”, sqarohet në dokument.
Në këtë kontekst, NATO tha se Rusia po kërkon të vendosë ndikim dhe kontroll përmes shtrëngimit, përmbysjes, agresionit dhe aneksimit.
“Rusia po shfrytëzon mjete konvencionale kibernetike dhe hibride kundër nesh dhe partnerëve tanë. Forcimi ushtarak i Moskës, duke përfshirë Baltikun dhe Detin e Zi, së bashku me integrimin ushtarak me Bjellorusinë, sfidon sigurinë dhe interesat tona. NATO nuk kërkon konfrontim dhe nuk paraqet një kërcënim për Rusinë. Dhe në dritën e politikave armiqësore, ne nuk mund ta konsiderojmë Rusinë partnerin tonë. Megjithatë, ne mbetemi të gatshëm të mbajmë të hapur kanalet e komunikimit me Moskën për të zbutur rreziqet dhe për të parandaluar përshkallëzimin”, thotë dokumenti.
Çështjet e Afrikës dhe Kinës
Foto e përbashkët e udhëheqësve të shteteve anëtare të NATO-s
Koncepti Strategjik i kushton vëmendje të madhe pjesëve të tjera të botës, kryesisht Afrikës, Lindjes së Mesme dhe Kinës.
“Konfliktet dhe paqëndrueshmëria në Lindjen e Mesme dhe Afrikë ndikojnë drejtpërdrejt në sigurinë tonë dhe të partnerëve tanë. Fqinjësia jugore e NATO-s, veçanërisht Lindja e Mesme, Afrika e Veriut dhe Sahel, janë të ndërlidhura nga sfidat demografike, ekonomike dhe politike”, citohet në dokument.
Në kuadrin e marrëdhënieve me vendet e tjera, NATO e përcakton çështjen e marrëdhënieve me Kinën në Konceptin e ri Strategjik.
“Kina shpreh ambiciet për një politikë shtrëngimi që sfidon interesat, sigurinë dhe vlerat tona. Operacionet keqdashëse kibernetike dhe retorika konfrontuese synojnë aleatët e Aleancës dhe dëmtimin e sigurisë. Kina kërkon të kontrollojë sektorët kryesorë teknologjikë dhe industrialë, infrastrukturën kritike dhe zinxhirët e furnizimit si leva ekonomike për të krijuar varësi strategjike dhe për të rritur ndikimin”, thuhet në dokument, ku thuhet se Kina dhe Rusia po përpiqen të minojnë rendin ndërkombëtar duke thelluar partneritetin.
Megjithatë, në kuadër të konceptit të ri strategjik, mundësia e bashkëpunimit me Pekinin mbetet e hapur.
“Ne mbetemi të hapur ndaj angazhimit konstruktiv me Kinën, duke përfshirë transparencën reciproke për të mbrojtur interesat e sigurisë së Aleancës. Ne do të punojmë së bashku, me përgjegjësi si aleatë, për të adresuar sfidat sistematike të paraqitura nga Kina”, theksojnë ata.
Ndër të tjera, NATO thekson se përdorimi i mundshëm i armëve kimike, biologjike ose bërthamore kundër NATO-s po bëhet një kërcënim në rritje për sigurinë e vendeve anëtare.
“Siria, Koreja e Veriut dhe Rusia kanë përdorur armë kimike. Kina po zgjeron me shpejtësi arsenalin bërthamor dhe po zhvillon sisteme shpërndarjeje gjithnjë e më të sofistikuara duke mos u treguar transparentë”, shpjegojnë ata.
Detyrat kryesore të NATO-s në dekadën e ardhshme
Fokusi i mediave tek takimi mes Bidenit dhe Jens Stoltenberg (Sekretar i NATO-s)
Në Konceptin Strategjik të miratuar në Madrid, pjesa më e rëndësishme i referohet detyrave kryesore të NATO-s në lidhje me parandalimin dhe mbrojtjen, ku theksohet se askush nuk duhet të dyshojë në vendosmërinë e NATO-s për të mbrojtur çdo pëllëmbë të vendeve anëtare.
“Qëndrimi parandalues dhe mbrojtës i NATO-s bazohet në një kombinim të përshtatshëm të aftësive bërthamore, konvencionale dhe raketore të plotësuara nga kapacitetet hapësinore dhe kibernetike. Ne do të përdorim mjete ushtarake dhe joushtarake në një mënyrë të integruar dhe proporcionale për t’iu përgjigjur të gjitha kërcënimeve ndaj sigurisë sonë. Ne do të forcojmë ndjeshëm praninë tonë në det, në tokë dhe në ajër, duke përfshirë mbrojtjen e integruar ajrore dhe raketore”, thuhet në një deklaratë të konceptit të NATO-s.
Një pjesë e konceptit i kushtohet edhe forcave bërthamore të NATO-s.
“Qëllimi kryesor i aftësive bërthamore është ruajtja e paqes dhe frenimi i agresionit. Armët bërthamore janë unike. Rrethanat në të cilat NATO duhet të përdorë armë bërthamore janë jashtëzakonisht të largëta. Forcat strategjike bërthamore të NATO-s janë garancia supreme e sigurisë së Aleancës”, thuhet në dokument.
Një pjesë e Konceptit Strategjik i kushtohet rajoneve të Detit të Zi, por edhe Ballkanit Perëndimor.
“Ballkani Perëndimor dhe rajoni i Detit të Zi janë të një rëndësie strategjike për Aleancën. Ne do të vazhdojmë të mbështesim aspiratat euro-atlantike të vendeve në fjalë. Do të shtojmë përpjekjet për të forcuar kapacitetin e tyre për të adresuar kërcënimet dhe sfidat e ndryshme me të cilat përballen dhe rrisin qëndrueshmërinë e tyre ndaj ndërhyrjeve të palëve të treta”, janë në Konceptin Strategjik të NATO-s.
