Historiani Florian Bieber ka thënë se nuk e sheh që Serbia nën qeverisjen e presidentit Aleksandar Vuçiq po ecën në drejtim të stabilizimit të marrëdhënieve me fqinjët.
Ai tha se siç u pa me votën e Serbisë kundër Kosovës në Këshill të Europës, përpjekjet e tij ishin të pasinqerta për normalizim të marrëdhënieve.
“Nuk shoh se Serbia nën qeverinë e presidentit Vuçiq po ecën në drejtim të stabilizimit të marrëdhënieve me fqinjët. Përpjekjet për të përmirësuar marrëdhëniet me Kosovën ishin të pasinqerta, siç e pamë nga reagimet shumë agresive ndaj kandidaturës së Kosovës për anëtarësim në Këshillin e Europës – një hap që do të ishte plotësisht në përputhje me marrëveshjen e Ohrit, të cilën Serbia gjoja premtoi se do ta zbatonte”, ka thënë Bieber në një intervistë për Danas.
Siç shton ai, për fat të keq, lufta në Ukrainë nuk çoi në një dinamikë të re të integrimit të rajonit të Ballkanit Perëndimor në institucionet perëndimore, përfshirë BE-në dhe NATO-n.
“Unë do ta cilësoja situatën në rajon si të paqëndrueshme. Marrëdhëniet janë të tensionuara, veçanërisht në Bosnje dhe Hercegovinë në nivel të brendshëm, si dhe ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Bashkimi Europian nuk është në gjendje të jetë motori i vërtetë i transformimit dhe të ofrojë një rrugë të besueshme drejt anëtarësimit”, thekson Bieber, i cili është edhe profesor në Universitetin e Grazit.
Po ashtu, thotë Bieber, ngurrimi për të marrë pjesë në zgjedhjet në Kosovë dhe gjithë ai imazh i censuruar i Serbisë nën Vuçiqin nuk i intereson normalizimi real dhe bën vetëm minimumin për të shmangur presionin nga Perëndimi.
“Në mënyrë të ngjashme, kur bëhet fjalë për vendet e tjera të rajonit, Serbia nuk po kërkon realisht një dinamikë pozitive. Është gjithashtu e lidhur ngushtë me revizionizmin historik të promovuar nga qeveria dhe të paadresuar. Mënyra se si Serbia u përball me disa aspekte të së kaluarës së saj në vitin 2000, kryesisht ndjek linjën dhe logjikën e Sllobodan Millosheviqit, duke mohuar krimet e luftës, duke u dhënë hapësirë të akuzuarve dhe të dënuarve, tani të liruar kriminelët e luftës”.
A ka Vuçiq mundësi realiste dhe dëshirë politike për ta udhëhequr rajonin drejt normalizimit, apo i shkon “destabilizimi i Ballkanit”?
“Unë mendoj se ai ka nevojë për stabilitet dhe paqëndrueshmëri në një farë mënyre. Ideja e një autokracie të qëndrueshme, ky koncept bazohet në idenë e një premtimi. Dhe gjithmonë do të thosha premtimin e rremë të stabilitetit. Por kjo do të thotë gjithashtu se ekziston një nivel i caktuar paqëndrueshmërie. Vuçiq është një “zjarrfikës në rajon”. Kjo është arsyeja pse ai është i interesuar për destabilitet, të cilin më pas mund ta stabilizojë për t’u shitur partnerëve perëndimorë dhe gjetkë. Dhe në njëfarë mënyre, këtë model, siç e ka zotëruar brenda, e eksporton”.
“Derisa nuk i zgjidh marrëdhëniet me fqinjët e saj, veçanërisht me veriun e Kosovës, nuk mund të jetë burim i stabilitetit në rajon dhe rajoni do të jetë gjithmonë i paqëndrueshëm. Dhe sigurisht, Serbia si shtet autokratik gjithashtu nuk mund të jetë pozitive sepse autokracitë ndikojnë negativisht në vendet fqinje në aspektin e zhvillimit demokratik. Dhe ky është një rol i keq që luan Serbia”.
