Teori të konspiracionit po qarkullojnë rreth vdekjes së mundshme të liderit famëkeq mercenar të Wagner, Yevgeny Prigozhin, pasi një aeroplan u rrëzua mbi territorin rus të mërkurën.
Autoriteti i Aviacionit Civil të Rusisë tha se një aeroplan privat që renditi ish-aleatin e Kremlinit Prigozhin si pasagjer ishte rrëzuar në veri të Moskës, duke vrarë të 10 personat në bord.
Pasagjerët përfshinin Dmitry Utkin, një ish-oficer rus me shenjën “Wagner”, i cili mendohet të ketë qenë bashkëthemelues i grupit mercenar.
Përplasja ndodhi dy muaj pas ditës pasi Prigozhin udhëhoqi një rebelim të armatosur jetëshkurtër kundër Kremlinit, me forcat e tij që pushtuan qytetin jugor të Rostov-on-Don përpara se të marshonin drejt kryeqytetit rus.
Rebelimi u anulua në një marrëveshje që thuhet se ishte ndërmjetësuar nga presidenti bjellorus Alexander Lukashenko.
Lista e pasagjerëve të publikuar nga autoritetet ruse tregoi shtatë pasagjerë dhe tre anëtarë të ekuipazhit në bordin e aeroplanit në atë kohë, përcjell Telegrafi.
Një hetim është nisur për incidentin, tha Agjencia Federale e Transportit Ajror të Rusisë.
Aeroplani u rrëzua në afërsi të fshatit Kuzhenkino, në rajonin e Tverit dhe u shfaqën shpejt pamjet e aeroplanit që binte me shpejtësi drejt tokës, së bashku me fotot e rrënojave.
Trupat e gjetur në vendin e përplasjes nuk janë identifikuar ende, tha të enjten një llogari që mendohet se drejtohet nga një ish-punonjës i Ministrisë së Mbrojtjes ruse.
Një tjetër media ruse pretendoi se trupi i Prigozhin ishte transferuar në një morg dhe po ekzaminohej në Tver.
Megjithatë, rrethanat rreth rrëzimit kanë frymëzuar një valë teorish se kush, ose çfarë, ishte përgjegjës për rrëzimin e aeroplanit dhe nëse lideri i Wagner ishte me të vërtetë mes viktimave, përcjell Telegrafi.
Disa teori konspirative
Nuk ka qartësi në detaje dhe është një mundësi e shumë njerëzve që Prigozhin – dhe ndoshta Utkin – të mos ishin në atë fluturim fatkeq dhe të kenë mbijetuar, sipas Marina Miron, një studiuese pas doktoraturës në Departamentin e Studimeve të Luftës në King’s College në Londër, Mbretërie e Bashkuar.
Nëse është kështu, “ata ndoshta do të mbeten në hije përgjithmonë dhe ne do të dimë vetëm historinë zyrtare”, i tha ajo Newsweek.
Një skenar tjetër mund të jetë se ishte një “çështje e brendshme” e Prigozhin dhe Utkin.
“Kështu, të dy mbijetuan si pjesë e një plani më të madh për t’u zhdukur ose rishfaqur me emra dhe paraqitje të ndryshuara për t’i shërbyer Putinit”, tha ajo.
Ndërkohë një kanal në Telegram ka pretenduar se Prigozhin dhe Utkin kishin vdekur “si rezultat i veprimeve të tradhtarëve ndaj Rusisë”, pa specifikuar më tej.
Kanali gjithashtu pretendoi se aeroplani ishte rrëzuar nga mbrojtjet ajrore gjatë udhëtimit të tij nga Moska në Shën Petersburg.
Vladimir Rogov, një zyrtar nga autoritetet e mbështetura nga Rusia në rajonin jugor të Zaporizhzhia të Ukrainës, tha se kishte marrë konfirmimin se Prigozhin dhe Utkin kishin vdekur, duke e quajtur atë një “vrasje”.
Asnjë provë nuk është ofruar për të mbështetur asnjë nga pretendimet dhe teoritë.
Ndërkohë presidenti amerikan Joe Biden, së bashku me disa analistë, dukej se drejtuan gishtin nga presidenti rus Vladimir Putin.
Edhe pse ai nuk i dinte detajet e rrëzimit, “unë nuk jam i befasuar”, tha Biden pasi lajmi u bë kryelajm.
“Nuk ka shumë gjëra që ndodhin në Rusi që Putini nuk është prapa tyre”, tha Biden. “Por unë nuk di mjaftueshëm për të ditur përgjigjen”.
A ishte incidenti i inskenuar?
Kanali rus Telegram Baza, i lidhur me shërbimet ruse të sigurisë, tha të mërkurën se “Prigozhin tashmë ka ‘vdekur’ më parë”, duke shtuar se financuesi i Wagner mendohej të kishte vdekur në një aksident aeroplani në vjeshtën e vitit 2019.
Mediat ruse raportuan në tetor të vitit 2019 se Prigozhin mund të jetë vrarë kur një aeroplan transporti ushtarak An-72 u rrëzua në Republikën Demokratike të Kongos.
Më vonë doli se ai nuk ishte në aeroplan.
Raportet se Prigozhin u vra janë “pretendime të rreme”, tha ish-piloti i garave Igor Sushko në një postim për X, i njohur më parë si Twitter. “Kësaj i vije një erë komploti e Putinit për ta zhdukur”, tha ai.
Megjithatë, Sushko tha më pas se aktivisti rus i të drejtave të njeriut në mërgim, Vladimir Osechkin, ishte “99,999% i sigurt se Prigozhin ishte vrarë me të vërtetë nga Putin”, duke pretenduar të citonte burime ruse të sigurisë.
“Nëse do të isha Prigozhin, pikërisht kështu do ta komplotoja vdekjen time të rreme”, ka shkruar një tjetër përdorues i rrjeteve sociale. “Të gjithë do të ishin të lumtur; unë mund të tërhiqesha në paqe”.
Prigozhin u largua pas përplasjes
Duke cituar të dhënat e gjurmimit të fluturimit, disa spekulojnë se një aeroplan i dytë në pronësi të Prigozhin u nis gjithashtu nga Moska për në Shën Petersburg në të njëjtën kohë, me disa që sugjerojnë se shefi i Wagner ishte në këtë aeroplan të dytë.
Christo Grozev, i gazetës investigative Bellingcat, shtoi se “të gjithë po mbajnë frymën” për të parë nëse Prigozhin do të dilte i gjallë nga aeroplani i dytë.
“Ka shumë pak informacione të njohura, por faktikisht, ne e dimë se një nga dy aeroplanët e tij privatë u rrëzua. Tjetri u ul i sigurt”, tha Miron.
Një Prigozhin “i dyfishtë”?
Ka pasur gjithashtu spekulime në muajt e fundit nëse Prigozhin ka përdorur një “trup të dyfishtë”, pasi udhëheqësi i Wagner më parë humbi një pjesë të gishtit.
Pas rebelimit të Wagnerit në fund të qershorit, u shfaqën gjithashtu fotografi që shfaqnin Prigozhin duke veshur një sërë maskash, duke përfshirë një seri paruke.
“Ai është një mashtrues,…”, tha një burim për median e pavarur ruse të lajmeve Meduza. Ai ka informatorë në struktura të ndryshme, ndaj duhet të presim”.
