Njerëzit më të shëndetshëm në botë jetojnë në fisin Tsimané dhe shumë njerëz nuk mund ta kuptojnë stilin e tyre të jetesës.
Si shumë të tjerë, fisi tsimané ngjall interes të madh publik. Komuniteti i tyre jeton në izolim dhe kështu ata mbrohen nga ndikime të ndryshme dhe rezultati është shëndet i mirë.
Ata punojnë tokën, gjuajnë, peshkojnë dhe mbledhin fruta siç bënin paraardhësit e tyre dekada më parë – para industrializimit. Si të tillë, të “paprekur” nga teknologjitë moderne, janë jashtëzakonisht interesant për shkencëtarët e të gjitha fushave
“Tsimané janë eksperimenti i natyrës kur bëhet fjalë për pasojat potencialisht fatale të jetës moderne në shëndetin tonë”, thotë neuroshkencëtari Andrei Irimia nga Universiteti i Kalifornisë Jugore për fisin që jeton në pjesën boliviane të Amazonës.
Rezultatet e një studimi, të publikuar në revistën Lanset, zbulojnë se zemrat më të shëndetshme në botë kanë anëtarët e fisit tsimané. Ata jetojnë në zonën përreth lumit Maniqui në ultësirën Boliviane të Amazonës dhe mënyra e jetesës së tyre është e ngjashme me atë të paraardhësve të tyre që kanë jetuar atje disa mijëra vjet më parë.
Procesi i kërkimit përfshiu ekzaminimin e qindra burrave dhe grave tsimané zbuloi se gati 9 nga 10 prej tyre kishin arterie të pastra pa rrezik për sëmundje të zemrës. Shkencëtarët janë mjaft të befasuar kur zbulojnë se pothuajse asnjë anëtar i këtij kombi nuk i ka të bllokuara arteriet, edhe në pleqëri.
Bazuar në këtë, shkencëtarët arritën në përfundimin se pothuajse dy të tretat e njerëzve të popullit tsimané mbi moshën 75 vjeç nuk kanë fare rrezik, dhe vetëm 8 për qind kanë një rrezik të moderuar të sëmundjeve të zemrës.
Tsimanët janë aq të shëndetshëm sa edhe në moshën 75-vjeçare nuk kanë depozita kalciumi në arteriet e tyre koronare. Për krahasim, një e katërta e amerikanëve të moshës 45 kanë depozita kalciumi në arteriet e tyre koronare, ndërsa deri në 80 për qind e amerikanëve të moshës 75 kanë depozita kalciumi.
Një studim i ri mbi shëndetin e fisit, i publikuar së fundmi, ka treguar se me kalimin e moshës ata kanë dukshëm më pak atrofi të trurit, pra truri i tyre “përkeqësohet” më ngadalë në krahasim me banorët e Shteteve të Bashkuara dhe Evropës.
“Mënyra jonë e jetesës, e cila përfshin shumë qëndrim ulur dhe një dietë të pasur me sheqerna dhe yndyra, duket se kontribuon në humbjen e përshpejtuar të indeve të trurit dhe na bën më të ndjeshëm ndaj sëmundjeve si Alzheimer”, tha autori i studimit, antropologia Hilard Kaplan nga Universiteti Chapman, i cili ka 20 vjet që studion këtë fis.
Si rezultat, ata kanë një rrezik më të ulët të problemeve njohëse, rënies funksionale dhe demencës. Studimi përfshinte 746 anëtarë të rritur të fisit tsimané, të moshës midis 40 dhe 94 vjeç, truri i të cilëve u skanua për të llogaritur vëllimin e tij.
Cili është sekreti?
Sigurisht, në dietë dhe stilin e përgjithshëm të jetesës. Edhe pse ne nuk mund të jetojmë si gjahtarë, ne mund të mësojmë disa gjëra prej tyre.
Dieta
Dieta e tyre bazohet në konsumin e tapirëve, derrave të egër, derrave të ujit (17 përqind e dietës së tyre), peshqve piranja dhe mustakëve (7 përqind e dietës së tyre), ndërsa pjesa tjetër përbëhet nga orizi, misri, manioka dhe bananet, si dhe të gjitha llojet e frutave dhe arra që mund të gjenden.
Nëse shikojmë dietën e tyre për sa i përket marrjes së kalorive, do të vërejmë se ata konsumojnë 72 për qind të kalorive përmes karbohidrateve, 14 për qind përmes yndyrave dhe 14 për qind përmes proteinave.
Mënyra e jetesës
Anëtarët e fisit tsimané janë fizikisht jashtëzakonisht aktivë. Ata bëjnë mesatarisht 15,000 deri në 17,000 hapa në ditë (burrat 17,000, gratë 16,000 dhe njerëzit mbi 60 vjeç më shumë se 15,000). Ata i kalojnë ditët e tyre duke gjuajtur, peshkuar, bujqësi, duke mbledhur fruta dhe arra.
Burrat shpenzojnë mesatarisht 6 deri në 7 orë dhe gratë 4 deri në 7 orë në aktivitete fizike. Shkencëtarët besojnë se një mënyrë jetese aktive dhe një dietë janë arsyet kryesore për një shëndet të mirë, edhe në pleqëri.
