Herën e fundit talebanët morën pushtetin në Afganistan në 1996 nuk kishte asnjë pyetje se çfarë forme qeverisjeje do të instalonin dhe kush do të sundonte vendin. Ata po mbushnin një vakum, dhe Mulla Mohammed Omar, kleriku izolues që kishte udhëhequr lëvizjen që nga fillimet e saj dy vjet më parë, mori përgjegjësinë.
Atëherë, Kabuli ishte një lëvozhgë e copëtuar, me një popullsi të vogël të uritur, të frikësuar, pothuajse pa asnjë aktivitet ekonomik, pa telefona dhe transport publik të siguruar nga makina të lashta të prodhuara nga Rusia ose autobusë të viteve 1970 dikur të drejtuar nga Gjermania.
Kush ishte Mulla Mohammed Omar dhe lidhja e tij me Osama Bin Laden:
Mulla Mohammed Omar ishte një figurë e izoluar edhe para se qeveria e tij talebane të dëbohej nga pushteti në fund të 2001 dhe ai u detyrua të fshihej – ekzistojnë shumë pak imazhe të tij.
Ka pasur disa raporte në të kaluarën se Mullah Omar kishte vdekur. Burimet e qeverisë afgane tani i kanë thënë BBC-së se ai ka vdekur për dy ose tre vjet, edhe pse kjo nuk është konfirmuar nga talebanët.
Në prill talebanët publikuan një biografi të Mullah Omarit, duke thënë se ai ishte gjallë dhe ende udhëheqës suprem i lëvizjes, siç kishte qenë që nga viti 1996.
Një deklaratë që pretendohet të jetë nga Mullah Omar u lëshua në korrik duke mbështetur bisedimet e paqes me qeverinë afgane. Mesazhi i fundit audio që mendohet se ishte prej tij u shfaq në 2006, por edhe ky u zbulua dhe nuk ishte menduar për konsum publik.
Ai nuk kishte dalë publikisht për shumë vite dhe ish-gazetari i BBC, David Loyn – një nga shumë pak perëndimorë që e kishte parë ndonjëherë – tha se edhe në mesin e talebanëve të tjerë, ai u dallua.
Ishte mbështetja e Mullah Omar për udhëheqësin e Al-Kaedës Osama Bin Laden që solli fushatën e udhëhequr nga SHBA për të rrëzuar talebanët.
Ai dhe shumica e udhëheqësve të tjerë të lartë talebanë, së bashku me Bin Laden dhe disa nga bashkëpunëtorët e tij të lartë të al-Kaedës, i mbijetuan sulmit amerikan. Bin Laden u vra përfundimisht në një sulm të fshehtë komando amerikan në qytetin pakistanez Abbottabad në maj 2011.
Që atëherë, mulla Omar mendohej se i kishte shmangur kapjen, pavarësisht një prej gjuetarëve më të mëdhenj në botë.
I dërguari i ndjerë amerikan për Afganistanin dhe Pakistanin, Richard Holbrooke, tha se ai besonte se Mullah Omar ishte fshehur diku përgjatë kufirit të thyer midis dy vendeve.
Të tjerët besuan se ai fshihej brenda Pakistanit, diçka që zyrtarët në Islamabad e mohojnë.
Lidhjet familjare:
Lidhjet midis Mullah Omar dhe Bin Laden u kthyen në kohën e tyre si luftëtarë të rezistencës kundër pushtimit sovjetik të Afganistanit në vitet 1979-89.
Mullah Omar mbrojti fuqishëm mikun e tij kundër akuzave se ai kishte organizuar sulmet shkatërruese ndaj Qendrës Botërore të Tregtisë dhe Pentagonit, duke akuzuar SHBA -në se po përpiqej të mbulonte dështimet e veta të inteligjencës. Bin Laden besohet se të paktën pjesërisht ka financuar marrjen e Afganistanit nga talebanët.
Madje mendohej se Mullah Omar kishte marrë për grua vajzën e madhe të Bin Ladenit dhe se Bin Laden mund të kishte marrë edhe një nga vajzat e Mulla Omarit si grua të katërt.
Mullah Omar ishte vetëm një komandant i vogël në forcat që i rezistonin pushtimit Sovjetik. Ai kurrë nuk bëri ndonjë komandë praktike në terren gjatë sulmeve luftarake të Talibanëve 1994-96 që arriti kulmin me kapjen e Kabulit nga ana e tyre.
Por kryengritja e lokalizuar që ai udhëhoqi kundër ish -komandantëve luftarakë muxhahidinë në zonën Kandahar në 1994 i dha atij respekt të gjerë dhe nga disa konsiderohet si një katalizator për lëvizjen talebane që pasoi.
Ai doli nga marrja e Afganistanit nga talebanët si udhëheqësi i tyre i padiskutueshëm ose “komandanti i besimtarëve”, një titull me jehonë të madhe në historinë islame.
Në 2015 doli lajmi se Lideri i talebanëve afganë, Mullah Mohamed Omar, ka vdekur që prej dy ose tre vitesh. Zyrtarë të lartë afganë konfirmuan lajmin, ndërsa talebanët kanë refuzuar të komentojnë mbi raportimet.
Edhe në të kaluarën ka pasur raportime të ndryshmë për vdekjen e liderit të grupimit terrorist bashkëpunëtor me Al-Kaedan, por më i fundit konfirmohet nga zyrtarë të nivelit më të lartë të qeverisë së Afganistanit, e cila prej vitesh është përballur me rebelët ekstemistë.
Lideri i ri i Afganëve:
Mullah Mohammad Yaqoob, i biri i Mullah Omar, i cili kohët e fundit mori përsipër “komisionin ushtarak” të talebanëve, dhe kështu shihet si arkitekti i fushatës mahnitëse që ka sjellë grupin përsëri në pushtet.
Yaqoob, i cili mendohet të jetë në mes të të 30 -ave, u propozua si udhëheqës i përgjithshëm i lëvizjes pesë vjet më parë, por vendosi të mbështesë kandidaturën e Akhundzada sepse ai mendonte se i mungonte përvoja në fushën e betejës dhe ishte shumë i ri, sipas një komandanti talebanë në takim. ku u zgjodh pasardhësi i Mansour.
